Βρισκόμαστε στο έτος 1913. Περιοχή: Μαντράς, Ινδία. Εν καιρώ Βρετανικής κυριαρχίας ένας απλός υπάλληλος λογιστηρίου έχει το ‘θράσος’ να στείλει ένα γράμμα σε περίφημους μαθηματικούς του Cambridge το οποίο περιέχει δικά του μαθηματικά θεωρήματα και τύπους. Ένας εξ αυτών, ο Γ. Χ. Χάρντυ, αν και αρχικά θεωρεί ότι το γράμμα είναι απάτη, στη συνέχεια πείθεται ότι το γράμμα και το περιεχόμενο του είναι αυθεντικό. Παρόλο που ορισμένα από τα θεωρήματα που διατυπώνει ο αποστολέας ήταν ήδη γνωστά, τα υπόλοιπα ήταν εντελώς καινούρια και ο Χάρντυ εντυπωσιάζεται. Το όνομα του αποστολέα: Σρινιβάσα Ραμανούτζαν.

Ο Ραμανούτζαν ήταν κυρίως αυτοδίδακτος – παρόλο που είχε ξεκινήσει πανεπιστημιακές σπουδές, δεν κατάφερε ποτέ να τις ολοκληρώσει. Αυτό βέβαια δεν είχε καθόλου σημασία για τον Χάρντυ, ο οποίος τον προσκάλεσε να έρθει αμέσως στο Cambridge για να συνεργαστούν από κοντά. Ο Ραμανούτζαν αρχικά αρνήθηκε καθώς η Βραχμανική του παιδεία του απαγόρευε να ταξιδέψει σε ‘ξένη’ χώρα. Όμως, μετά από προτροπές του Χάρντυ και αφού παίρνει την έγκριση από τους γονείς του, ο Ραμανούτζαν επιτέλους δέχεται. Έτσι, στις 17 Μαρτίου 1914 επιβιβάζεται στο πλοίο ‘Νεβάσα’ και αναχωρεί για το Λονδίνο, αφήνοντας πίσω τη γυναίκα του και τους γονείς του.

Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, εν μέσω του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ραμανούτζαν σε συνεργασία με τον Χάρντυ αλλά και με έναν άλλον μαθηματικό, τον Λίτλγουντ, εξέδωσε μερικά από τα ευρήματά του, τα οποία ήταν κυρίως στον τομέα της Θεωρίας Αριθμών. Ένα από τα πιο σημαντικά ήταν μία φόρμουλα η οποία δίνει τον αριθμό των διαμερίσεων ενός ακέραιου θετικού αριθμού (πχ. ο αριθμός 4 έχει 5 διαμερίσεις: 4 = 4+0 = 3+1 = 2+2 = 2+1+1 = 1+1+1+1). Μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στο πιο κάτω βίντεο για περισσότερες λεπτομέρειες.

Γενικά, ο Ραμανούτζαν είχε μια απίστευτη διαίσθηση για τους αριθμούς. Χαρακτηριστικά, ο Λίτλγουντ είχε πει ότι: «Κάθε θετικός ακέραιος αριθμός είναι ένας προσωπικός φίλος του Ραμανούτζαν». Βέβαια, αυτή η διαίσθηση από μόνη της δεν ήταν αρκετή. Όσο σπουδαία και αν ήταν τα ευρήματα του Ραμανούτζαν, ο Χάρντυ ήθελε αποδείξεις – δεν μπορείς άλλωστε να εκδώσεις ένα επιστημονικό άρθρο χωρίς αυτές. Αυτή ήταν και η διαφορά τους: Ο Χάρντυ ήταν άθεος και λάτρης της μαθηματικής απόδειξης, ενώ ο Ραμανούτζαν ήταν ένας βαθιά θρησκευόμενος Ινδουιστής, ο οποίος υποστήριζε οι ιδέες του προέρχονταν από τη θεά του, την Ναμαγκίρι, η οποία του τις ψιθύριζε στο αυτί. Παρόλο όμως που είχαν διαφορετικές απόψεις και προέρχονταν από διαφορετικές κουλτούρες, η συνεργασία τους πέτυχε.

gartner.com

Υπήρχε όμως ένα πρόβλημα το οποίο ο Ραμανούτζαν δεν μπορούσε να λύσει: της υγείας του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ταλανιζόταν από προβλήματα υγείας, τα οποία χειροτέρεψαν όταν ήρθε στην Αγγλία. Διαγνώστηκε με φυματίωση (αν και σύγχρονες μελέτες των συμπτωμάτων του έδειξαν ότι μάλλον έπασχε από ηπατική αμοιβάδωση και όχι φυματίωση).  Το 1919 επέστρεψε πίσω στην πατρίδα του, όπου και απεβίωσε ένα χρόνο αργότερα σε ηλικία μόλις 32 ετών.

Δε θα μπορούσα βέβαια να γράψω για τον Ραμανούτζαν χωρίς να αναφερθώ στον αριθμό 1729, ο οποίος έμεινε γνωστός ως ο αριθμός Ραμανούτζαν-Χάρντυ. Η ιστορία έχει ως εξής: Σύμφωνα με τον Χάρντυ, όταν μια μέρα επισκέφτηκε τον Ραμανούτζαν στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν, του είχε αναφέρει ότι ο αριθμός του ταξί με το οποίο είχε έρθει, 1729, του φάνηκε βαρετός και ήλπισε ότι αυτό δεν θα ήταν κακός οιωνός.

«Όχι!» του απάντησε ο Ραμανούτζαν. «Είναι ένας πολύ ενδιαφέρον αριθμός! Είναι ο μικρότερος αριθμός ο οποίος μπορεί να γραφτεί ως το άθροισμα δύο κύβων με δύο διαφορετικούς τρόπους».

Δηλαδή: 1729 = 1³ + 12³ = 9³ + 10³.  Κατά μία έννοια, θα μπορούσε ίσως κανείς να παρομοιάσει τον ίδιο τον Ραμανούτζαν με αυτόν τον αριθμό. Προερχόμενος από μια φτωχή οικογένεια στην Ινδία, για τους περισσότερους έμοιαζε ασήμαντος. Όμως, για να γράφονται άρθρα για αυτόν παραπάνω από 100 χρόνια μετά από τον θάνατό του, μόνο ασήμαντος δεν ήταν! Στη διάρκεια της σύντομης ζωής του ο Ραμανούτζαν άφησε μια τεράστια μαθηματική παρακαταθήκη, κάνοντάς τον εφάμιλλο με θρύλους των μαθηματικών όπως ο Euler, o Gauss και ο Jacobi.

Πηγές:
britannica.com, wikipedia.org

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας: in.gr