Οι πρώτες εικόνες που μας έρχονται στο μυαλό όταν ακούμε την λέξη «νηστεία» είναι η θρησκεία, ο χριστιανισμός, το Πάσχα, η παράδοση, οι «απαγορευμένες» τροφές και για κάποιους η μη αναγκαία συνήθεια που του επιβάλλεται από τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Ο όρος νηστεία προέρχεται από την σύνδεση των «νη» + «εσθίω» που σημαίνει: δεν τρώω. Τι είναι όμως πραγματικά η νηστεία, από που προέρχεται, τι προσφέρει και τελικά κάνει κακό ή καλό στον μέσο άνθρωπο;

Η νηστεία ορίζεται ως η εκούσια ή η ακούσια αποχή από την τροφή (ασιτία). Σε πολλές διαφορετικές θρησκείες η νηστεία διαδραματίζει ρόλο θρησκευτικών πρακτικών. Πρώτοι σε αυτήν αναφέρθηκαν οι Αιγύπτιοι, ύστερα οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Εβραίοι οι οποίοι την μετέδωσαν στους χριστιανούς και στους μουσουλμάνους αντίστοιχα. Κάθε μια από αυτές ενσωματώνει στο τελετουργικό της διαφορετικές πτυχές της νηστείας όπως η πλήρης αφαγία για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της ημέρας και η μη πρόσληψη συγκεκριμένων τροφών. Για παράδειγμα, οι Εβραίοι νηστεύουν 6 μόνο ημέρες τον χρόνο τηρώντας την αυστηρά. Δεν τρώνε ούτε πίνουν ολόκληρη την ημέρα.

Στην χώρα μας η θρησκεία που επικρατεί είναι ο ορθόδοξος χριστιανισμός. Τα ήθη και τα έθιμα μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με αυτόν, ακριβώς όπως έχει επηρεαστεί και η καθημερινότητα μας είτε ακολουθούμε την χριστιανική πίστη είτε όχι. Πόσες φορές έχουμε ακούσει πως την Τετάρτη και την Παρασκευή δεν τρώμε κρέας ή ότι την Μεγάλη Εβδομάδα ούτε λάδι δεν πρέπει να καταναλώνουμε; Τι σημαίνει πραγματικά νηστεία κατά τον Χριστιανισμό; Η νηστεία είναι η αποχή από τα ψυχικά πάθη (γαστριμαργία, φιληδονία, ραθυμία) που έχει το άτομο και ταυτόχρονα η αποχή από συγκεκριμένες τροφές. Οι τροφές αυτές είναι το κρέας, τα ζωικά προϊόντα, τα γαλακτοκομικά και στις αυστηρές μέρες νηστείας δεν καταναλώνεται ούτε το κρασί ούτε το λάδι. Άρα, θα μπορούσαμε να πούμε πως η χριστιανική νηστεία σχετίζεται τόσο με την ψυχική όσο και με την σωματική υγεία. Το άτομο που τηρεί πιστά τις νηστείες απέχει ουσιαστικά από τις τροφές αυτές 180-200 ημέρες τον χρόνο αλλά όχι συνεχόμενα.

mednutrition.gr

Την τελευταία 20ετία έχουν δημοσιευτεί πολλές έρευνες που εξετάζουν την σχέση της υγείας, κυρίως σωματικής, με την νηστεία. Οι έρευνες αυτές αφορούν χριστιανούς ορθόδοξους. Εμφανίζονταν κυρίως δύο προβλήματα τα οποία όμως ξεπεράστηκαν. Πρώτον, ο χρόνος μελέτης ήταν περιορισμένος καθώς η διάρκεια νηστειών είναι το πολύ 50 συνεχόμενες ημέρες. Δεύτερον, η νηστεία για κάθε άτομο είναι ξεχωριστή και εξατομικευμένη. Μία από αυτές ερευνούσε τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) υγειών νέων που ακολουθούν πιστά τις μέρες νηστείας από τα πρώτα τους χρόνια και νέων που δεν νήστευαν ούτε νηστεύουν. Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:

• Οι νέοι είχαν κατά μέσο όρο χαμηλότερο ΔΜΣ κατά 1,4% σε σχέση με τους νέους που δεν νηστεύουν
• Οι νέοι που νηστεύουν είχαν μειώσει τον ΔΜΣ κατά 1,5% μετά την νηστεία όπως και είχαν φέρει τις τιμές της χοληστερόλης τους σε φυσιολογικά επίπεδα.

Τα παραπάνω ευρήματα μας δείχνουν πως η νηστεία επηρεάζει θετικά τον ΔΜΣ και θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτά μας είναι χρήσιμα ιδιαίτερα σε μια εποχή που η παχυσαρκία και ιδιαίτερα η παιδική της μορφή μαστίζει τον ανθρώπινο πληθυσμό. Ο κύριος λόγος της θετικής αυτής επίδρασης είναι πως η νηστεία που προτείνει ο χριστιανισμός είναι η βάση της μεσογειακής διατροφής, δηλαδή η κατανάλωση όλων των τροφών σε συγκεκριμένες ποσότητες και με επίκεντρο τα φρούτα και τα λαχανικά. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν περιπτώσεις που το αποτέλεσμα είναι ακριβώς το αντίθετο λόγω πιθανών νόσων του ατόμου που ακολουθεί την νηστεία. Για παράδειγμα, αν ένα άτομο έχει έλλειψη βιταμίνης Β12 και νηστεύει δεν μπορεί να αυξήσει τις τιμές της σε φυσιολογικά όρια.

Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα, ότι η νηστεία που προτείνει ο χριστιανισμός είναι ευεργετική για το άτομο. Όπως έχει αποδειχθεί η νηστεία προσφέρει μακροζωία και βοηθά τόσο στην σωματική όσο και στην ψυχική υγεία του. Καλό είναι, όταν υπάρχει υποκείμενο νόσημα να απευθυνόμαστε σε ειδικούς της διατροφής ώστε να αποφύγουμε περαιτέρω προβλήματα.

ΠΗΓΕΣ: Η Διατροφή στα Στάδια της Ζωής, Ζαμπέλας Α., εκδ. Broken Hill., apothesis.lib.hmu.gr, lib.uth.gr

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: ygeiawatch.com.cy