Loading

Τραυματικές αναμνήσεις: μπορούμε να τις διαγράψουμε από το μυαλό ;

svg31 Οκτωβρίου, 2022HealthybeezΔΗΜΗΤΡΑ ΣΑΝΤΗ

Σαν άνθρωποι πολλές φορές ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσάρεστες εμπειρίες , οι οποίες αφήνουν στο πέρασμα τους ανοιχτές πληγές και απρόσμενη συναισθηματική απορρύθμιση. Ως επακόλουθο, στην προσπάθεια μας να επουλώσουμε τα τραύματα αυτά, χρησιμοποιούμε μεθόδους που θεωρούμε αποτελεσματικές για την παρούσα κατάσταση και προσφέρουν μια πρόσκαιρη ανακούφιση. Ωστόσο, αν οι τακτικές αυτές δεν επαρκούν για την εξομάλυνση της ψυχικής μας υγείας, το ίδιο μας το σώμα λαμβάνει δράση και προσπαθεί να μας προστατεύσει.

 Αξίζει να σημειωθεί ότι τραυματικές αναμνήσεις βιώσαμε ή θα βιώσουμε σχεδόν όλοι κατά την εξέλιξη την ζωή μας και βρίσκονται ενσωματωμένες στα άδυτα του εγκέφαλου μας. Μερικά παραδείγματα είναι κάποια επίπονη περιπέτεια υγείας, τα δυστυχήματα, οι φυσικές καταστροφές, οι σεξουαλικές κακοποιήσεις/παρενοχλήσεις, οι πιθανές επιθέσεις ή ακόμη και οι τοξικές σχέσεις με τους γονείς ή κάποιο σύντροφο. Τέτοιου τύπου αναμνήσεις φυσικά δεν υπάγουν απαραίτητα ψυχικές πληγές που ριζώνουν στην μνήμη. Είναι πιθανό, όμως , να δημιουργήσουν έμμεσα προβλήματα,  που να υποβόσκουν και να προκαλούν εξασθένιση της ψυχικής μας κατάστασης.

Με ποιο τρόπο ο εγκέφαλος προσφέρει προστασία ενάντια στις τραυματικές εμπειρίες;

Μια από τις πιο συχνές τεχνικές του μυαλού είναι η πρόκληση απώλειας μνήμης, γνωστή και ως διάσχιση ή αποσύνδεση. Στόχος είναι η ομαλή πορεία της καθημερινότητας του ατόμου με μια αποτελεσματική ρουτίνα, που κάθε πιθανή ψυχολογική πληγή θα βρίσκεται σε ένα καλά φυλαγμένο σημείο, άβατο για την μνήμη του ανθρώπου. Όταν ο εγκέφαλος αντιληφθεί ότι το άτομο είναι έτοιμο να διαχειριστεί την εν λόγω κατάσταση, την επιστρέφει στην μνήμη χωρίς όμως βεβιασμένες κινήσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις παίρνει μήνες, σε άλλες χρόνια , ανάλογα με την έκταση του τραύματος. Μάλιστα θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την όλη διαδικασία με το μυαλό ως ένα άβατο περιβάλλον, προστατευμένο από φρουρούς που δίνουν το έναυσμα για την εξώθηση μιας ανάμνησης και την ενεργοποίηση του ατόμου.

Η ανάκτηση αυτή της μνήμης , εκτός του ότι ακολουθεί μια βραδεία πορεία , δεν επιστρέφει κατευθείαν. Στην επιφάνεια βγαίνουν διάσπαρτα σκηνικά, τα οποία καλείται το ίδιο το άτομο να τα ανασυντάξει και να τα δομήσει σε ένα λογικό πλαίσιο. Ο λόγος που ακολουθείται το συγκεκριμένο μοτίβο είναι γιατί και πάλι ο εγκέφαλος προσπαθεί μας προστατεύσει, ακόμη και αν πιστεύει ότι είμαστε έτοιμοι  να αντιμετωπίσουμε την σκληρή πραγματικότητα. Παρόλο, που ακούγεται μια χρονοβόρα και επίπονη για μας κατάσταση, πρόκειται για μια εκπληκτική λειτουργία του εγκεφάλου που υπάρχει αποκλειστικά για το καλό μας. Με άλλα λόγια συντείνει στην επιβίωση μας, δίνοντας μας χρόνο να συμφιλιωθούμε με τα δύσβατα μονοπάτια της ζωής.

Ωστόσο, καθ’ όλη την διάρκεια της λήθης, το τραύμα μπορεί να εκδηλώνεται έμμεσα με διάφορες μορφές, που μας θέτουν σε επαγρύπνηση και δημιουργούν προ- ιδεασμούς. Συγκεκριμένα, μπορεί να εμφανίζονται παροδικά αισθήματα φόβου , άγχους ή να επηρεάζεται η ποιότητα του ύπνου από αλλεπάλληλους εφιάλτες. Παράλληλα, μπορεί να παρατηρηθούν ανεξήγητες αντανακλαστικές αντιδράσεις ή συναισθηματικές εκρήξεις.

nature.com

Επιστρέφουν ποτέ αυτές οι αναμνήσεις;

Για να επέλθει κάποια παρελθοντική ανάμνηση, χρειάζεται μια αισθητηριακή πυροδότηση, που θα δημιουργήσει συνδετικούς συνειρμούς με μια συγκεκριμένη ανάμνηση, όπως είναι ένα τραγούδι, μια γνώριμη μυρωδιά ή ένα τοπίο. Μια μικρή ανάμνηση , οδηγεί σιγά-σιγά και σε άλλες που θα ολοκληρώσουν το παζλ. Αξίζει όμως να διασαφηνιστεί ότι κάθε ανάμνηση που θα έπεται της προηγουμένης, δεν θα ακολουθεί μια ορθή χρονολογική πορεία, αλλά θα εμφανίζουν ένα τυχαίο μοτίβο. Μάλιστα, είθισται η ανάκληση να περιλαμβάνει μόνο σωματικές αισθήσεις και να παρατηρείται αδυναμία εξήγησης του γεγονότος με λογική σειρά. Αν πάρουμε ως παράδειγμα δηλαδή μια εμπειρία βιασμού, πιθανότατα το θύμα να έχει στην μνήμη του διάφορους ήχους του σκηνικού, αλλά να μην βρίσκεται σε θέση να αφηγηθεί την ιστορία με ακριβή επεξήγηση του γεγονότος.

lisahallwilson.com

Συνοψίζοντας, γίνεται κατανοητό ότι η μετέπειτα πορεία της διαχείρισης του τραύματος, που έπεται της ανάκτησης της μνήμης, εναπόκειται στην προσωπική μας κινητοποίηση. Άλλωστε, πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι η ζωή είναι γεμάτη απρόσμενα γεγονότα… κάποια από αυτά θα μας επιφυλάσσουν χαρμόσυνες στιγμές , κάποια άλλα όμως θα μας φέρνουν αντιμέτωπους με τα πιο σκοτεινά συναισθήματα. Στόχος μας ως άνθρωποι δεν είναι να εμποδίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα να εισέρχονται σε εμάς, αλλά να μάθουμε να τα ρυθμίζουμε, προσαρμόζοντας τον εαυτό μας στις καινούργιες συνθήκες της καθημερινότητας. Οι άσχημες εμπειρίες πρέπει να εκτιμώνται περισσότερο από τις όμορφες. Τους χρωστάμε πολλά! Μέσα από αυτές μάθαμε να εκτιμούμε το νόημα της ζωής…

Πηγές: enallaktikidrasi.com, medlook.net, psychologynow.gr


***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: squarespace-cdn.com

ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΑΝΤΗ

Φοιτήτρια ψυχολογίας και αρθρογράφος στον ελεύθερο μου χρόνο. Συχνά συνδυάζω τις δυο αυτές ενασχολήσεις μου. Λατρεύω τα έξυπνα αστεία, τα γλυκά και τις σπαζοκεφαλιές. Ωστόσο, το βασικότερο χαρακτηριστικό μου γνώρισμα θα έλεγα είναι η δημιουργικότητα μου, την οποία ευελπιστώ να ανακαλύψετε μέσα από τα άρθρα μου…

svg

What do you think?

Show comments / Leave a comment

Leave a reply

svg
Quick Navigation
  • 01

    Τραυματικές αναμνήσεις: μπορούμε να τις διαγράψουμε από το μυαλό ;