Εκ φύσεως, η επιστήμη πηγάζει από την κινητήρια δύναμη του ανθρώπου να μελετήσει, να ερμηνεύσει και να αλλάξει τον κόσμο γύρω του. Τον περασμένο αιώνα, μεγάλα πειράματα διεξάχθηκαν ώστε η κοινωνία μας να κάνει άλματα προόδου τόσο σε ερευνητικό, όσο και σε θεραπευτικό επίπεδο. Παρόλα αυτά, δεν ήταν λίγες οι φορές που τα πειράματα έγιναν με θύματα απλούς ανθρώπους, χρησιμοποιώντας τους ως πειραματόζωα! Ένα τέτοιο «πείραμα ντροπής» ήταν και το πείραμα για την θεραπεία της σύφιλης στην Γουατεμάλα.

Το πείραμα ξεκίνησε στην αρχή του 2^ου παγκοσμίου πολέμου (την δεκαετία του 1940) από Αμερικανούς επιστήμονες , οι οποίοι προκειμένου να δοκιμάσουν την πενικιλλίνη ως φάρμακο που θα γιάτρευε την σύφιλλη (σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που προσβάλλει γυναίκες και άντρες), μόλυναν φυλακισμένους, στρατιώτες και πόρνες. Ο πρωταρχικός τρόπος μόλυνσης ήταν η αναγκαστική συνεύρεση στρατιωτών με γυναίκες που ήταν φορείς του βακτηρίου.

 Στην συνέχεια, για να είναι πιο αποτελεσματικός  ο τρόπος μετάδοσης προχώρησαν στην χρήση ενέσεων. Οι επιστήμονες τους είπαν ότι θα τους εμβολίαζαν προληπτικά ώστε να μην κολλήσουν αρρώστιες, ενώ στην πραγματικότητα τους μετέδιδαν την σύφιλη. Τα δωρεάν γεύματα και η ιατρική «περίθαλψη» που πρόσφεραν, ήταν αρκετά για να δελεάσουν τους φτωχούς και κοινωνικά ευάλωτους ανθρώπους της εποχής, οι οποίοι έλαβαν -εν αγνοία τους!-  μέρος σε ένα από τα πιο σκοτεινά πειράματα στην ιστορία της επιστήμης.

Σκοπός του πειράματος ήταν η μελέτη των συμπτωμάτων στον άνθρωπο, η πορεία της νόσου καθώς και ο χρόνος που χρειάζεται ώστε τελικά κάποιος να πεθάνει από αυτήν. Για να το πετύχουν, δεν τους χορηγούσαν κάποια ολοκληρωμένη θεραπεία, παρά μόνο ασπιρίνες. Περίπου 1308 στρατιώτες, φυλακισμένοι, πόρνες και ψυχιατρικά ασθενείς, ηλικίας 10 με 72 ετών, εκτέθηκαν εκ προθέσεως στη νόσο κατά την διάρκεια του πειράματος. Η πλειοψηφία αυτών πέθαναν είτε από την ίδια την ασθένεια είτε από επιπλοκές της. Πολλά από τα θύματα διεγνώσθησαν και νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο στην πόλη της Γουατεμάλας, το οποίο μάλιστα είχε χτιστεί αποκλειστικά για την διεξαγωγή του συγκεκριμένου πειράματος.

Τα «πειραματόζωα» δεν ενημερώθηκαν ποτέ σχετικά με την ασθένεια που τους είχαν μεταδώσει, απλά τους είπαν πως λάμβαναν θεραπεία για «κακό αίμα». Οι επιστήμονες, για να είναι σίγουροι πως δεν θα εγκαταλείψουν την διαδικασία, τους έστελναν φυλλάδια που έγραφαν «Τελευταία ευκαιρία για την ξεχωριστή θεραπεία».

Το πείραμα, ενώ είχε προγραμματιστεί για έξι μήνες κράτησε 40 ολόκληρα χρόνια, και σταμάτησε λόγω της αποκάλυψής και της κοινωνικής κατακραυγής που ακολούθησε.

Η ηθική της επιστήμης αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο στην παγκόσμια ιστορία, θέτοντας πολλές φορές δύσκολα ερωτήματα για το έργο και τον κοινωνικό σκοπό της. Το παραπάνω πείραμα αποτελεί δυστυχώς μόνο ένα από τα ντροπιαστικά κεφάλαια του επιστημονικού χώρου, ο οποίος πολλές φορές υπέκυψε σε ωμές και απάνθρωπες μεθόδους. Απαραίτητο, λοιπόν, είναι να επισημάνουμε πως το βασικό σημείο της προσφοράς ενός επιστήμονα έγκειται στο να συμβάλει μέσα από το έργο του στην απελευθέρωση και πρόοδο του ανθρώπου πέραν από τα εκάστοτε προσωπικά ή πολιτικά συμφέροντα.

 «Για να παραμείνουν όμως οι στόχοι της επιστήμης ανθρωποκεντρικοί, κρίνεται απολύτως αναγκαίος ο επανακαθορισμός τους από προσωπικότητες με υψηλά ηθικά ιδανικά» – Einstein

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com