Συνήθως ένας όγκος φωτογραφίες και κυρίως μiα -στην καλύτερη περίπτωση- υπέρβαρη βαλίτσα, είναι αυτά που μένουν, μετά το τέλος ενός ταξιδιού. Απ’ αυτό το ταξίδι μου στην Κούβα όμως, αποκόμισα πολύ περισσότερα.

1. Το πόσο όμορφος είναι ο πλανήτης γύρω μας! Η Κούβα ειδικά ξεχειλίζει από ομορφιά. Είναι τόσο απείραχτη, τόσο αγνή αφού δεν τη σάρωσε ο δυτικός πολιτισμός και η σύγχρονη υποκουλτούρα. Πολύχρωμα σπίτια στην Αβάνα, απέραντες εκτάσεις πρασίνου, φοινικόδεντρα σε κάθε βήμα, ζώα που βόσκουν ελεύθερα σε μεγάλα λιβάδια και ρυζο-καπνο-φυτείες βγαίνοντας προς τα έξω στο Βινιάλες και στη Σάντα Κλάρα, αέρας Παρισιού και καθαριότητας στο Σιενφουέγκος, τροπικά στιγμιότυπα και χρυσές παραλίες στο Βαραδέρο της Καραϊβικής. Η Κούβα έχει όλα αυτά που θα έβρισκες στο λήμμα για τη λέξη «εξωτικό». Και σίγουρα πολύ διαφορετικά σκηνικά απ’ αυτά που έχουμε εμείς συνηθίσει στην Ευρώπη.

2. Το πώς είναι η ζωή χωρίς ανέσεις. Μόλις μπήκα στο δωμάτιο -και καλά 5αστερο, σχεδόν ιστορικό μουσείο Hotel Nacionale- δεν πτοήθηκα απ’ την σκόνη και είπα «ΟΚ, Είσαι Κούβα». Μόλις μπήκα στο μπάνιο έκανα πως δεν είδα τη μαυρίλα που δέσποζε στον πάτο της μπανιέρας και είπα «ΟΚ, Είσαι Κούβα». Μετά, άνοιξα την ντουλάπα και βρήκα ένα πεθαμένο και είπα «ΟΚ, Είσαι Κούβα!». Εντάξει, πλάκα κάνω, δεν κοιμήθηκα και στο πάτωμα βέβαια, ούτε έμεινα σε σπηλιά. Αναπόφευκτα όμως, ήμουν συνειδητοποιημένος ότι επισκεπτόμενος μια χώρα που ήταν αποκλεισμένη εμπορικά από τη δεκαετία του ’50 λόγω του εμπάργκο, δεν θα είχα πολυτέλειες, ούτε μοντέρνο δωμάτιο. Και δεν τα είχα. Για τους τουρίστες υπάρχει ένα στοιχειώδες επίπεδο πολυτέλειας που οι Κουβανοί πραγματικά προσπαθούν να δώσουν, αλλά μέχρι εκεί. Ξέρετε όμως ποιο είναι το καλό; Πού κατάλαβα πως εκεί οι άνθρωποι ζουν με τα λίγα. Και οκ, μπορεί να μην έχουν βραβεία υγιεινής αλλά έτσι έχουν μάθει να ζουν και δεν μπορούμε να το καταδικάσουμε. Είναι τουλάχιστον ευτυχισμένοι!

3. Την ομορφιά της απλότητας.  Δε θα ξεχάσω τα παιδιά που μας έτρεχαν ξοπίσω για καραμέλες. Που έπαιζαν ποδόσφαιρο στις αλάνες και ήταν μακριά από τα κινητά. Ούτε θα ξεχάσω και καλά που βγήκαμε στα club τους, τον τρόπο που διασκέδαζαν! Χόρευαν και γελούσαν, χωρίς πολλά πολλά. Ούτε θα ξεχάσω που μας άνοιξε εκείνη η γυναίκα το σπίτι της για να μας κεράσει φρούτα. Ή το ότι τους ζητούσα να τους φωτογραφίσω και ήταν χαμογελαστοί και πρόθυμοι κοιτάζοντας το κινητό μου σαν να ήταν εξωγήινο μαραφέτι. Και όμως με γοήτευσε τόσο η απλότητα της ζωής τους σε σημείο που αναθεώρησα πολλά από την υπερφορτωμένη life style ζωή μας.

4. Την εθιστική δύναμη του χορού. Θα γελάνε οι συνταξιδιώτες μου όταν με διαβάζουν αλλά ναι, δεν αφήσαμε πίστα για πίστα στην Κούβα! Θες δε θες, στην Κούβα θα χορέψεις. Θα παρασυρθείς και θα χορέψεις! Άσε που ερχόμενος πίσω, οι φίλοι μου με βλέπουν λίγο περίεργα τώρα που χορεύω -νομίζω έχει μεταγγιστεί στο αίμα μου ο ρυθμός τους-. Τα κουβανέζικα κορμιά όταν λικνίζονται είναι αξιοζήλευτα και απλώς μένεις και τα θαυμάζεις. Και οι άνθρωποι διασκεδάζουν πραγματικά! Θύμωσα λίγο με το δικό μας τρόπο διασκέδασης που είναι πιο δήθεν!

5. Την αξία της ελληνικής/κυπριακής κουζίνας. Όχι, δεν είμαι απ’ τους τύπους που θα πεθυμήσουν κολοκάσι (φίλοι μου Ελλαδίτες μην το ψάχνετε) ή μακαρόνια του φούρνου (φίλοι μου Ελλάδιτες, το παστίτσιο) στο ταξίδι τους. Αντιθέτως, ανυπομονώ για νέες γεύσεις. Αλλά στην Κούβα να λέμε και την αλήθεια, λίγο τα πεθύμησα. Η Κουβανέζικη κουζίνα, απ’ όσα δοκίμασα εγώ βέβαια και από όση γνώση έχω, δε με ενθουσίασε ούτε είχε τίποτα ιδιαίτερο να αναδείξει. Αυτό ίσως και να οφείλεται στο εμπάργκο που είχε η χώρα χρόνια αφού όντας αποκλεισμένη από το εμπόριο, τα υλικά ήταν περιορισμένα, έτσι και οι ευφάνταστες γαστρονομίες αυτόματα αποκλείονταν. Εκτός από χοιρινό και ένα ρύζι με φασόλια, άντε και κάτι αστακούς (που τους έχουν γιόρκιν), τίποτα άλλο αξιόλογο!

6. Να τολμώ. Δεν ξέρω αν ήταν ο επαναστατικός αέρας του νησιού ή η τολμηρή παρέα, αλλά κάποιες δραστηριότητες που ίσως να ήμουν διστακτικός να κάνω κάπου άλλου και ειδικά στην Κύπρο, στην Κούβα τις βίωσα στο απόλυτό τους! Βουτιές σε απόκρημνους καταρράκτες, αγκαλιές με κροκόδειλους, κολύμπι με δελφίνια, ιππασία αλόγου ή ακόμη και διάλογο με ντόπιους, παζάρεμα, χορό και άλλα τέτοια, μου έμαθαν να τολμώ και να ξεπερνώ κάθε ενδοιασμό που έχω και πάντα αυτή η τόλμη μου θα επιβραβεύεται με έντονες συγκινήσεις.

7. Το να μην πιστεύω τίποτα αν δεν δω με τα μάτια μου. Τελικά η διαδεδομένη «αλήθεια» απέχει πολύ απ’ την ισχύουσα αλήθεια! Για να μην σας τα πολυλογώ, η Κούβα απείχε πολύ απ’ αυτό που μου μετέφεραν άλλοι ή απ’ αυτό που είδα στο youtube. Άλλο να τ’ ακούς και άλλο να το ζεις! Ένα απλό παράδειγμα: ότι δεν έχει τίποτα να δεις (από αξιοθέατα!). Αν πας στην Κούβα και γυρίσεις πίσω λέγοντας αυτά τα λόγια, τότε δεν έχεις εισπράξει τίποτα απ’ την κοσμοθεωρία της χώρας, που ζει ακόμη κάτω από κομμουνιστικό καθεστώς. Μόνο και μόνο αυτή της η ιδιαιτερότητα, ο πλούτος πολιτισμού, η μεγάλη της ιστορία, το εμπάργκο που την έχει καθηλώσει τόσα χρόνια είναι μόνο μερικοί απ’ τους λόγους που δε χρειάζεται να δεις κάποιο αξιοθέατο όπως ο πύργος του Άιφελ για να εκτιμήσεις την μοναδικότητά της. Ακριβώς αυτό, η Κούβα είναι μοναδική! Και αν πας για τα καταστήματα, λυπάμαι θα απογοητευτείς γιατί δεν έχει! Α, και επίσης αν πας πολιτικά καθηλωμένος (και μιλώ για πάσης φύσεως πολιτικά πιστεύω) πάλι θα χάσεις γιατί ή θα υποτιμήσεις ή θα υπερεκτιμήσεις! Να πας απογυμνωμένος και εκεί θα σχηματίσεις άποψη.

8. Τη ζωή χωρίς WI–FI. Ναι καλά ακούσατε. Το να ψάχνεις wi-fi στην Κούβα είναι σαν να ψάχνεις για χαλκό στην Κύπρο. Τόσο δυσεύρετο πια! Δεν υπάρχει πουθενά πέραν μερικών ξενοδοχείων που το προσφέρουν έναντι ενός ποσού που πληρώνεις για συγκεκριμένη ώρα ή σε μερικούς κοινόχρηστους χώρους που έχουν καθοριστεί από το κράτος. Για ένα παράξενο λόγο όμως η Κούβα μας έκανε αυτό το μεγάλο δώρο, την αποχή από το ιντερνέτ. Ειλικρινά, θυμήθηκα εποχές προ-wifi, που ήμασταν πραγματικά κοινωνικοί και απολαμβάναμε περισσότερο τη ζωή.

9. Τους Hermanos μου. Μάλλον αυτό συνδέεται και με το προηγούμενο σημείο γιατί αν είχαμε πρόσβαση στο διαδίκτυο δε θα γνώριζε κανένας κανέναν και θα αρκούμασταν σε απρόσωπα hashtags για να διασκεδάζουμε. Κι όμως, λόγω του ότι κανένας δεν είχε λόγο να προσκολληθεί στο κινητό του συνέβη το εξής σοκαριστικό: ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΙΛΗΣΑΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ! ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΓΕΛΑΣΑΝ! ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΑΝ! ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΧΟΡΕΨΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥΣ -γιατί το κανονικό χόρεψαν δύσκολο να το πω μιας και οι Κουβανοί μας έβαλαν γυαλιά και εμείς φαινόμασταν σαν να πατάμε κατσαρίδες-! Και στο τέλος οι άνθρωποι… αντάλλαξαν facebook… για να επιστρέψουμε και λίγο στην πραγματικότητα. Πέρα απ’ την πλάκα, η Κούβα μου έκανε αυτό το δώρο, το πιο πολύτιμο: να γνωρίσω μια ομάδα ανθρώπων -άγνωστοι μεταξύ τους- με τους οποίους γρήγορα δέθηκα και πέρασα καλά. Μ’ αυτούς το ταξίδι μου απέκτησε χρώμα, έγινε πολυποίκιλο, έσβησε τα ηλικιακά χάσματα, διέγραψε οποιεσδήποτε ιδιοτροπίες ή ενδοιασμούς είχαμε και έγινε πιο όμορφο.

10. Και με αυτό θέλω να κλείσω. Τη δύναμη της ομάδας. Γιατί εντάξει, δεν είναι και ονειρικά πλασμένη η Κούβα. Αντίθετα υπήρξαν πολλές δυσκολίες που προέκυψαν, που ξεπεράστηκαν όμως χάρη στη δύναμη της ομάδας. Η ζωή είναι για να τη μοιράζεσαι. Και κανείς δεν ζει όμορφα μόνος. Και η Κούβα μου δίδαξε πάνω απ’ όλα πως πρέπει να είμαι δοτικός και αληθινός με τους ανθρώπους και δεν έχω να χάσω, γιατί αυτό επιστρέφεται. Τι αποκόμισα; Μερικούς νέους φίλους. Κάποιος μου είπε κάποτε «Να είσαι πιο συγκρατημένος και να προσέχεις με ποιους μιλάς για να μην πληγώνεσαι, να μην είσαι τόσο αυθόρμητος και πρόσεχε ποιους κάνεις παρέα γιατί υπάρχουν άτομα που είναι καχύποπτα και άλλο απ’ αυτό που δείχνουν». Και κάπως έτσι πορεύτηκα για μερικά χρόνια της ζωής μου, φοβούμενος τη σκιά μου. Όμως αρκετά χρόνια μετά, συνειδητοποιώ πως είχα χάσει τον εαυτό μου. Και η Κούβα μου τον υπενθύμισε. Γιατί είδα γύρω μου πρόσωπα αγνά, που διψούσαν για ζωή και τους το επέστρεψα. Καταλήγω λοιπόν πως όχι, δεν είμαστε σαν εκείνους τους τοξικούς ανθρώπους που στάζουν δηλητήριο και κλείνονται στον εαυτό τους. Ούτε σαν εκείνους που ξέρουν μόνο να κρίνουν και τους νοιάζει μόνο ο εαυτούλης τους. Είμαστε εδώ στη γη για να μοιραζόμαστε κι ας μη μοιράζονται οι άλλοι μαζί μας. Ήλθαμε για να γελάμε κι ας μας περιγελάνε. Ήλθαμε για να αγαπάμε κι ας μην αγαπάνε οι άλλοι εμάς. Και ναι, να είμαστε ο εαυτός μας, γιατί αυτό επιστρέφεται.

Σ’ ευχαριστώ Κούβα, γιατί μου το υπενθύμισες.

Υ.Γ. Θέλω να αφιερώσω αυτό το άρθρο σε όλη την τρελοπαρέα που μαζί μοιραστήκαμε όλες αυτές τις στιγμές στο ταξίδι μας. Να ετοιμάζεστε για το επόμενο! Ας το ονειρευτούμε μέχρι τότε!