Κάθε χρόνο από το 1901 και μέχρι σήμερα, στις 10 Δεκεμβρίου απονέμονται τα βραβεία Νόμπελ στη Σουηδία.  Η ημερομηνία απονομής και ο τόπος δεν επιλέχτηκαν τυχαία, καθώς η γέννηση των βραβείων επιτελείται μέσα από τον θάνατο και τη διαθήκη μίας από της σημαντικότερες προσωπικότητες του 19ου αιώνα.

Ο Άλφρεντ Νόμπελ, Σουηδός χημικός, μηχανικός και εφευρέτης, γνωστός για την ανακάλυψη της δυναμίτιδας και του πυροκροτητή, με τη διαθήκη του όρισε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του για την υλοποίηση των βραβείων Νόμπελ, ορίζοντας πέντε κατηγορίες – φυσική, χημεία, φυσιολογία, ιατρική, λογοτεχνία και ειρήνη – και σαν όρο να απονέμονται σε ανθρώπους που τον προηγούμενο χρόνο «είχαν προσφέρει τα μέγιστα στην ανθρωπότητα».

Ακριβώς αυτόν τον όρο κάλυψαν μέσα από το λογοτεχνικό τους έργο ο Γιώργος Σεφέρης και ο Οδυσσέας Ελύτης, προσφέροντας αρχικά στο «πέτρινο ακρωτήρι της Μεσογείου», όπως ονομάτισε ο Σεφέρης την Ελλάδα και ύστερα σε όλη την ανθρωπότητα ποιητικά και πεζογραφικά έργα μέγιστης αν όχι ανεκτίμητης αξίας.

maxmag.gr

Ο Σεφέρης γεννημένος το 1900 στη Σμύρνη, βιώνει δύο παγκοσμίους πολέμους και την Μικρασιατική Καταστροφή, με άλλα λόγια την πιο άσχημη μορφή της ανθρώπινης υπεροχής, καθώς και την υπέρμετρη ματαιοδοξία του ανθρώπινου γένους, βιώματα που αποτυπώνονται στην ποίηση του αλλά και στα δοκίμια του με έναν τρόπο ήρεμο, λιτό και με ένα θεωρητικό οπλοστάσιο αξιοζήλευτο.

Όλα τα βιώματα του, οι σπουδές του στην Αθήνα και στη συνέχεια οι σπουδές νομικής στο Παρίσι, καθώς και η θέση του στο διπλωματικό σώμα του Υπουργείου Εξωτερικών, του προσφέρουν υλικό για να εισέλθει στο χώρο της λογοτεχνίας το 1931 με την πρώτη του ποιητική συλλογή, η οποία αποτέλεσε την αρχή της λεγόμενης «μοντέρνας» ελληνικής ποίησης . Η «Στροφή» στην πάροδο του χρόνου θα αποκτήσει τεράστια αξία και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα έργα του – από τα πιο αξιομνημόνευτα, η ποιητική συλλογή το «Μυθιστόρημα» – οδηγείται σταθερά προς την παγκόσμια αναγνώριση τον Δεκέμβρη του 1963, όπου και λαμβάνει το βραβείο Νόμπελ .

«Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από τον φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τι θα γινόμασταν, αν η πνοή μας λιγόστευε;»

                                                                                (Απόσπασμα από την ομιλία του στην τελετή βράβευσης )

Βρισκόμαστε πέντε χρόνια στην βράβευση του πριν το πραξικόπημα του ‘67 και εφτά πριν την συνέντευξη του από το εξωτερικό στη διάρκεια της χούντας όπου και την καταδίκασε . Η ποίηση του, με έκδηλα τα συναισθήματα αγάπης για την πατρίδα του καθώς και τα αντιδικτατορικά του συναισθήματα, τον έκαναν αρεστό όχι μόνο στους ακαδημαϊκούς χώρους, αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Μεγαλύτερη απόδειξη αποτέλεσε η μαζική προέλευση του κόσμου στην κηδεία του, η οποία αποτέλεσε ορόσημο για τον αντιδικτατορικό αγώνα .

tanea.gr

Ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι στιγμής Έλληνας που τιμήθηκε με Νόμπελ το 1979 είναι ο Οδυσσέας Ελύτης, ο οποίος ανήκει όπως και ο Σεφέρης στην ποιητική γενιά του ‘30. Γεννημένος το 1911, ζει τα ίδια πολυτάραχα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής και των δύο παγκοσμίων πολέμων, ενώ θα συμμετάσχει και στον ελληνο – ιταλικό πόλεμο, όπου φτάνει και πολύ κοντά στον θάνατο.

Ο βίος του και τα καλλιτεχνικά του δημιουργήματα έχουν πολλούς σημαντικούς σταθμούς, ξεκινώντας από την εισαγωγή του στην Νομική Αθηνών καθώς και τη συμμετοχή του στην «Ιδεοκρατική Φιλοσοφική Ομάδα» που τον έφερε σε επαφή με σημαντικά πρόσωπα των Ελληνικών γραμμάτων. Η φιλία του με τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Νίκο Γκάτσο αποτελούν σημαντικά ερεθίσματα για την ποιητική του δημιουργία .

«Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει.»

                                                                                (Απόσπασμα από την ομιλία του στην τελετή βράβευσης )

Σημαντικά έργα και απόρροια της πιο ώριμης ποιητικής του σκέψης αποτελούν η συλλογή του  «Ήλιος ο Πρώτος», καθώς και το πιο γνωστό σε εμάς ποίημα του «Άξιον Εστίν» που αποτελεί κορυφαία στιγμή της ελληνικής λογοτεχνίας, ενώ χάριν αυτού του αποδίδεται και ο χαρακτηρισμός «εθνικός» που τον τοποθετεί δίπλα στον Σολωμό, τον Παλαμά και τον Σικελιανό.

Το καλλιτεχνικό του πνεύμα δεν αρκέστηκε μονάχα στην ποίηση, αλλά η δημιουργική του φύση τον έσπρωξε και στις μεταφράσεις έργων καθώς και στην ζωγραφική. Φεύγει από την ζωή το 1996 αφήνοντας πίσω του ένα ανεξίτηλο στίγμα στην πνευματική ζωή της Ελλάδας .

Πηγή: sansimera.gr

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: publicorthodoxy.org, must.com.cy