Υπερανάλυση γνωστή και ως overthinking. Είναι μια κατάσταση ατελείωτης σκέψης για θέματα του παρελθόντος ή/και του μέλλοντος. Διαβάζοντας το βιβλίο «13 πράγματα που οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι δεν κάνουν», της Morin Amy (ψυχοθεραπεύτρια) έμαθα και κατάλαβα πολλά για την ψυχική υγεία σε συνδυασμό με το overthinking και θέλω να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις μου.

mashable.com

Τι είναι το overthinking;

Ατέρμονες κύκλοι σκέψης σε θέματα υπαρκτά και μη, θέματα που δεν είναι υπό τον έλεγχό μας και συνήθως δεν αφορούν το παρόν. Είναι η αδιάκοπη λειτουργία του εγκεφάλου για επίλυση πιθανών προβλημάτων ή για αποφυγή λαθών σε μελλοντικές καταστάσεις. ‘Δεν μπορώ να χαλαρώσω’. ‘Δεν μπορώ να κοιμηθώ’. ‘Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι’. ‘Πρέπει να κάνω το μέλλον μου καλύτερο’. ‘Αν ήταν αλλιώς τα πράγματα;’ ‘Δεν μπορώ να μην σκέφτομαι τα λάθη του παρελθόντος’. ‘Φοβάμαι ότι θα ξανά κάνω τα ίδια λάθη’.

Τα παραπάνω αποτελούν καθημερινές σκέψεις ενός overthinker – υπεραναλυτή (συμπεριλαμβανομένου και εμού). Από την μια όλα αυτά δεν αποτελούν ψεύτικες σκέψεις, από την άλλη, είναι σκέψεις που δεν αφορούν το παρόν ή το άμεσο μέλλον και γεμίζουν τον άνθρωπο να αρνητικά συναισθήματα και τοξικές σκέψεις που εν τέλε, δεν είναι προς όφελός του.

Αυτοστοχασμός vs overthinking

Ένας υγιής τρόπος σκέψης, με στόχο την επίλυση βραχυπρόθεσμων προβλημάτων αλλά και την εκμάθηση του ίδιου μας του εαυτού, με σκοπό την σταδιακή βελτίωση, είναι ο αυτοστοχασμός. Σχετίζεται με την δημιουργία στόχων και την προετοιμασία-εκπαίδευση του ατόμου για να τους πετύχει. Επομένως, παρόλο που οι όροι αυτοστοχασμός και υπερανάλυση αναφέρονται σε ένα παρόμοιο τρόπο σκέψης, έχουν σημαντική διαφορά ως προς τον έλεγχο των σκέψεων και κυρίως ως προς το αποτέλεσμα.

Ψυχική υγεία και overthinking

Πώς όμως επηρεάζει την ψυχική μας υγεία η υπερανάλυση όλων όσων μας συμβαίνουν; Βασικά προβλήματα του overthinking είναι η πνευματική αλλά και η σωματική κόπωση. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος βρίσκεται σε διαρκή λειτουργία προκαλώντας διαταραχές ύπνου (π.χ. αϋπνίες), αίσθημα κόπωσης, κακή διάθεση και άγχος. Όλα τα παραπάνω σε βάθος χρόνου, θολώνουν την κρίση και έτσι το άτομο δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί ότι όλες αυτές οι σκέψεις, το μόνο που προκαλούν είναι αρνητικότητα και δεν αποτελούν έναν παραγωγικό τρόπο συλλογισμού.

pinimg.com

Υπάρχει κάτι θετικό;

Μιας και πάντα προσπαθώ να βρω κάτι θετικό, παρόλο που όσα έχω αναφέρει μέχρι τώρα παρουσιάζουν το overthinking σαν έναν λάθος τρόπο σκέψης, πιστεύω ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά. Οπότε σε αυτό το σημείο θα μιλήσουμε για τους στοχαστές. Είναι στην ουσία ένας overthinker, που χρησιμοποιεί όλες τις δυνατότητες του μυαλού του, χωρίς όμως να οδηγείται σε ψυχαναγκαστική κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθεί να λύσει προβλήματα και να δημιουργήσει πιθανά σενάρια/εμπόδια που αφορούν το παρόν ή/και το μέλλον του, χωρίς να καταπιέζεται. Χρησιμοποιεί το overthinking εποικοδομητικά, με αυτοέλεγχο, προς όφελός του για να κάνει σταδιακά την ζωή του καλύτερη.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι όταν η υπερανάλυση ξεπερνά τα όρια και δημιουργεί προβλήματα στη ψυχική μας υγεία, δεν είναι παρά ένας τοξικός και μη αποτελεσματικός τρόπος σκέψης. Αντίθετα, όταν το overthinking συμβαίνει κατά περιόδους και συνοδεύεται από αυτοέλεγχο, με σκοπό τον αυτοστοχασμό, αποτελεί ένα παραγωγικό είδος συλλογισμού. Για να κλείσω , όποια  κατάσταση και να βιώνουμε θα βοηθούσε η απομάκρυνσή μας από την πηγή του προβλήματος, ώστε να το δούμε πιο σφαιρικά, από απόσταση, με στόχο την εν τέλει αντιμετώπισή του.

Πηγές:
1. https://medium.com/kaizen-habits/psychologists-explain-how-to-stop-overthinking-everything-e527962a393
2. https://www.inc.com/amy-morin/10-signs-you-think-too-much-and-what-you-can-do-about-it.html
3. Βιβλίο: «13 πράγματα που οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι δεν κάνουν». Morin Amy

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: mynite.eu