Ενώ η κοινωνία στενάζει ακόμη υπό το βάρος της πίεσης που της ασκεί η πανδημία, θα είναι κανείς ανόητος αν δεν πάρει τα μαθήματά του απ’ όλο αυτό που βιώνουμε. Στην πραγματικότητα η πανδημία είναι μία αφορμή, ας πούμε, για την αποκάλυψη μερικών βαθύτερων, εκ γενετής θα έλεγα, «ασθενειών» που μαστίζουν αυτή την κοινωνία της παρακμής. Την ώρα που ο άνθρωπος οδηγείται σε μία μίνι εξαφάνιση, θαρρείς και πρωταγωνιστεί σε μία sci-fi ταινία της κακιάς ώρας, θα πρέπει να αντιληφθεί πως, όχι, δεν πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά για αποτέλεσμα λαθών που εμείς προκαλέσαμε με τη συμπεριφορά μας.

Η πανδημία, είναι μία πρό(σ)κληση αλληλεγγύης την οποία εμείς αρνούμαστε να δούμε ως έτσι. Για παράδειγμα την ώρα που σύσσωμη η Ευρώπη προσπαθεί με επίδοξα εμβολιαστικά προγράμματα και ουτοπικές διακηρύξεις, να βάλει ένα τέλος στο πρόβλημα, ξεχνά πως αυτή η πανδημία ανέδειξε ένα βαθύτερο πρόβλημα στους κόλπους της. Τον εγωιστικό χαρακτήρα των χωρών, μακράν περισσότερο σε σχέση με το προσφυγικό πρόβλημα που είχε ξεσπάσει τα προηγούμενα χρόνια. Μπορεί εν καιρώ πανδημίας να μη χρειάστηκαν να κτιστούν τείχη για να κρατήσουν μακριά τους «αναθεματισμένους» βαρβάρους, ονομαστί πρόσφυγες της Συρίας, αφού τώρα πια λέγονται «green pass», ρατσιστικοί αποκλεισμοί και εκβιαστικές καραντίνες. Από την άλλη δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει την ιδέα του διεθνισμού και της «Ενωμένης» Ευρώπης, που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού πια, μιας και οι χώρες δεν διστάζουν απ’ ότι φαίνεται να πατήσουν επί πτωμάτων σε αυτό το ανελέητο κυνήγι του ανταγωνισμού για ποιος θα λύσει πρώτος το πρόβλημα και ποιος θα μπορέσει να επανεκκινήσει όσο πιο γρήγορα την οικονομία του. Η αδυναμία των χωρών να καταρτίσουν μία κοινή γραμμή αντιμετώπισης του προβλήματος, που να μην μεταφράζεται ως κίνηση πανικού και εγωισμού, είναι το ίδιο το πρόβλημα, που επιβραδύνει την επίλυση του άλλου προβλήματος: της πανδημίας.

Αυτό βέβαια, γίνεται ακόμη χειρότερο αν αναλογιστούμε την στάση που κρατάει ο κόσμος αυτή τη στιγμή αρνούμενος να αντιληφθεί ότι η πανδημία είναι πανδημία! Τη στιγμή που οι πολιτικοί μίας Ευρώπης που νοσεί ανθρωπιστικά ανακοινώνουν «επιτυχημένη» εμβολιαστική κάλυψη και ετοιμότητα επανεκκίνησης του τουρισμού και της αδηφάγου κατανάλωσης, την ίδια ακριβώς ώρα η Ινδία μετρά πάνω από 250.000 χιλιάδες νεκρούς με αμελητέα βοήθεια απ’ τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ η Βραζιλία που δεν πήρε ακόμη ανάσες, δεν παίζει καν σαν θέμα στις ειδήσεις. Και αναρωτιέται κανείς αν θα μπορέσει να λυθεί η πανδημία, αν δεν στραφεί και λίγο το βλέμμα στον Τρίτο Κόσμο, που έρχεται ξανά να μας υπενθυμίσει την κακή μας ποιότητα. Ή θα βάλουν απλώς οι χώρες για άλλη μια φορά τα «τείχη» τους και θα περιμένουν τους βαρβάρους, φορώντας τα καλά τους και εμβολιασμένοι με απάθεια για τον υπόλοιπο κόσμο;

Εν τέλει, ανακαλύπτει κανείς πως αυτόν τον πόλεμο τον ζήσαμε άοπλοι, κλεισμένοι στα σπίτια μας, δούλοι μίας τεχνολογίας που μας έχει πια εξουσιάσει, ακούγοντας, ακολουθώντας, υπακούοντας τυφλά -σπάνια όχι- ενίοτε τα ανταγωνιστικά κίνητρα των εταιρειών, άλλοτε τη σωρεία των ψευδών ειδήσεων και την παραπληροφόρηση που οργίασαν την περίοδο αυτή, μα και φυσικά όντες υπερβολικά ανασφαλείς για το ποιον και τι να πιστέψουμε, όταν η αλήθεια δεν αχνοφαίνεται καν στον ορίζοντα και όταν τα ίδια τα κράτη, περισσότερο από ποτέ δεν μας εμπνέουν καμία εμπιστοσύνη!

Είναι μήπως η ώρα να αναζητήσουμε τις πραγματικές αιτίες αυτής της κρίσης; Είναι μήπως η ώρα να αναλογιστούμε πόσους μύθους στάθηκε η αφορμή να καταρρίψουμε, αυτή η πανδημία; Μήπως είναι και η ώρα να δούμε κατάματα την αλήθεια; Πως η υγεία ήταν και είναι πάνω απ’ την οικονομία, μα η υγεία όλων των ανθρώπων, όχι μόνο η δική μας; Πως η φύση είναι και θα είναι πάντα το καταφύγιό μας, και όχι πηγή εκμετάλλευσης; Πως η επιστήμη είναι ισχυρή, μα αν δεν προσέξουμε τα όρια μπορεί να γίνει τερατώδης;

Η πανδημία είναι η ίδια λοιπόν και πάνω απ’ όλα μία πρό(σ)κληση ανθρωπιάς. Της ανθρωπιάς που θυσιάσαμε μπρος στο βωμό του χρήματος, της κατανάλωσης, της υπερανάπτυξης. Και μπορεί να έχουμε -λέει- επιτύχει το 40% εμβολιαστικής κάλυψης στη χώρα μας, μα έχουμε μόλις καταφέρει το 1% εμβολιαστικής κάλυψης ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Αυτό που χρειάζεται είναι να βάλουμε ξανά προτεραιότητες, να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες και να επισημάνουμε τα λάθη που μας έφεραν μέχρι εδώ. Να φτιάξουμε επείγον μία Κοινωνία Ανθρώπων, για να προλάβουμε μία άλλη πανδημία που ίσως πρόκειται να’ ρθει, όχι απλώς… περιμένοντας τους βαρβάρους! Γιατί δεν υπάρχουν βάρβαροι, αν εμείς τους εξανθρωπίσουμε. Δεν υπάρχουν τέρατα, μεγαλύτερα τουλάχιστον απ’ αυτά που εμείς θα δημιουργήσουμε. Γιατί ο Άνθρωπος είναι ο ίδιος δημιουργός και εκτελεστής. Το θέμα είναι τι θα επιλέξει να είναι!

Γιατί ενύχτωσε κ’ οι βάρβαροι δεν ήλθαν.
Και μερικοί έφθασαν απ’ τα σύνορα,
και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης