Είναι πλέον πασιφανές και αντιληπτό σε όλους ότι η επιστήμη και η τεχνολογία προοδεύουν και εξελίσσονται με ταχύτατους ρυθμούς, καθώς τα νέα επιστημονικά ευρήματα δεν παύουν -ολοένα και πιο συχνά- να μας εκπλήσσουν. Τα επιτεύγματα της επιστήμης, αναμφίβολα έχουν συμβάλει ριζικά στην αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας. Ωστόσο, ορισμένα ζητήματα που συσχετίζονται με την επιστήμη έχουν προκαλέσει κατά καιρούς θύελλα αντιδράσεων, εφόσον έχουν φέρει την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με σοβαρά βιοηθικά διλήμματα.

healthline.com

Τι είναι η αναπαραγωγική κλωνοποίηση;

Αναπαραγωγική κλωνοποίηση είναι η μέθοδος κατά την οποία απομονώνεται γενετικό υλικό (DNA) από έναν οργανισμό και ακολούθως χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός «αντιγράφου» (κλώνου), χωρίς να έχει προηγηθεί η φυσική αναπαραγωγική διαδικασία.

Αυτό επιτυγχάνεται με τον εξής τρόπο: Αρχικά αφαιρείται το γενετικό υλικό (πυρήνας) ενός ωαρίου και στη συνέχεια ενσωματώνεται σε αυτό, το γενετικό υλικό που προέρχεται από ένα σωματικό κύτταρο (όχι ωάριο ή σπερματοζωάριο) ενός οργανισμού (αυτού που πρόκειται να κλωνοποιηθεί). Ακολούθως, πραγματοποιείται εμφύτευση του συγκεκριμένου ωαρίου στη μήτρα ενός ζώου και αν υπάρξει μία επιτυχημένη εγκυμοσύνη, οδηγούμαστε εν τέλει στη γέννηση ενός οργανισμού-κλώνου, ο οποίος είναι γενετικά πανομοιότυπος με τον οργανισμό από τον οποίο έγινε η λήψη του γενετικού υλικού.

nanocellect.com

Ντόλι, ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της επιστήμης

Στις 5 Ιουλίου 1996 η επιστήμη παρουσίασε στην ανθρωπότητα την Ντόλι, το πιο δημοφιλές πρόβατο στον κόσμο! Η Ντόλι είναι το πρώτο θηλαστικό που κατέστη δυνατό να γεννηθεί ως αποτέλεσμα μίας επιτυχούς διαδικασίας αναπαραγωγικής κλωνοποίησης και αποτελούσε «αντίγραφο» της μητέρας της.

Ωστόσο, μερικά χρόνια μετά, η Ντόλι εμφάνισε οστεοαρθρίτιδα και σοβαρής μορφής λοίμωξη στο αναπνευστικό σύστημα, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε ευθανασία, ώστε να μην υποφέρει άλλο από τα προβλήματα υγείας που την ταλαιπωρούσαν. Οι επιστήμονες, επίσης, εξέφρασαν ανησυχίες ότι το κλωνοποιημένο ζώο γερνούσε με ταχύτερους ρυθμούς σε σχέση με άλλα. Παρόλα αυτά, μεταγενέστερες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε κλωνοποιημένα ζώα, οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η κλωνοποίηση δε συσχετίζεται με πρόωρη γήρανση. Η διάσημη προβατίνα, Ντόλι, πέθανε το 2003 και από τότε βρίσκεται ταριχευμένη σε μουσείο στο Εδιμβούργο.

Η αναπαραγωγική κλωνοποίηση στα θηλαστικά αποτελούσε μέχρι τότε μία ιδιαίτερα δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία, γι’ αυτό και η επιτυχία της χαρακτηρίστηκε πολλές φορές ως «επιστημονικό θαύμα». Η γέννηση της Ντόλι, αναμφισβήτητα, θεωρείται ένα επίτευγμα-σταθμός για την ιστορία της επιστήμης, καθώς οι μέθοδοι που κατέστησαν κατορθωτή τη δημιουργία της, χρησιμοποιούνται από τους ερευνητές για την ίαση ασθενειών, προσφέροντας ελπίδα και αισιοδοξία σε χιλιάδες ανθρώπους.

reader.gr

Η διαμάχη για την ανθρώπινη κλωνοποίηση

Μέχρι στιγμής, κανένας κλωνοποιημένος άνθρωπος δεν έχει γεννηθεί, εφόσον η εν λόγω διαδικασία δεν είναι νόμιμη. Ωστόσο, πολλοί είναι οι λόγοι που ώθησαν ορισμένους, επιστήμονες και μη, να τοποθετηθούν υπέρ της ανθρώπινης αναπαραγωγικής κλωνοποίησης, δηλαδή της δημιουργίας πανομοιότυπων «αντιγράφων» ανθρώπων. Ένας από αυτούς είναι η δυνατότητα δημιουργίας χαρισματικών ανθρώπων, με ξεχωριστές δεξιότητες, ταλέντα, κλίσεις ή αρετές. Ωστότο, αυτό θα οδηγούσε στη δημιουργία ομοιογενών πληθυσμών, από τους οποίους θα έλειπε η διαφορετικότητα.

Ένας άλλος λόγος είναι η προοπτική «αντικατάστασης» ενός ανθρώπου που έφυγε νωρίς από τη ζωή, από τον κλώνο του. Αυτό αποτελεί μάλλον ένα πολύ δελεαστικό ενδεχόμενο, κυρίως για τα συγγενικά πρόσωπα του νεκρού ατόμου. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι η προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου είναι μοναδική και διαμορφώνεται από αμέτρητα ερεθίσματα, εμπειρίες και βιώματα, τα οποία είναι πολύ διαφορετικά. Επομένως, η εν λόγω διαδικασία δεν μπορεί να επαναφέρει στη ζωή ένα νεκρό πρόσωπο, αλλά να δώσει ζωή σε έναν άλλο άνθρωπο, ο οποίος θα φέρει το ίδιο γενετικό υλικό.

Επιπρόσθετα, η αναπαραγωγική κλωνοποίηση προσφέρει τη δυνατότητα σε έναν γονέα να αποκτήσει απόγονο που να είναι πανομοιότυπος με αυτόν. Εντούτοις, με αυτό τον τρόπο εκμηδενίζεται η πιθανότητα να προκύψουν απόγονοι με καλύτερα ή πιο ευνοϊκά χαρακτηριστικά. Έτσι, αν αυτό εφαρμοστεί, ο άνθρωπος θα παρέμβει στη διαδικασία εξέλιξης του είδους του, γεγονός του οποίου οι συνέπειες είναι απρόβλεπτες.

york.ac.uk

Όπως έχει λεχθεί από επιστήμονες, για τους άνδρες που δεν είναι γόνιμοι και για τους οποίους δεν υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί οποιαδήποτε άλλη μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (π.χ. σε περίπτωση που έχουν αφαιρεθεί οι όρχεις), η κλωνοποίηση ενδεχομένως να αποτελεί τη μόνη λύση που μπορεί να τους οδηγήσει στην τεκνοποίηση.

Ωστόσο, οι περισσότεροι επιστήμονες τάσσονται κατά της ανθρώπινης αναπαραγωγικής κλωνοποίησης, λόγω των πολυάριθμων βιοηθικών και νομικών ζητημάτων που προκύπτουν, σε περίπτωση που η διαδικασία υλοποιηθεί. Αρχικά, έχει παρατηρηθεί ότι τα ποσοστά επιτυχούς αναπαραγωγικής κλωνοποίησης στα ζώα είναι ιδιαίτερα χαμηλά. Αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία των κλωνοποιημένων θηλαστικών, είτε δεν καταφέρνει να έρθει στη ζωή, είτε πεθαίνει λίγο μετά τη γέννηση. Επιπλέον, από το σύνολο των κλωνοποιημένων ζώων που καταφέρνουν να επιβιώσουν, ένα μεγάλο ποσοστό παρουσιάζει κατά τη διάρκεια της ζωής του πάσης φύσεως σοβαρά προβλήματα υγείας ή δυσλειτουργίες σε οργανικά συστήματα. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση της δημιουργίας υγιών ανθρώπινων κλώνων, φαίνεται να αποτελεί ακόμη ένα πολύ μακρινό ενδεχόμενο, ανεξάρτητα από τις απόψεις των επιστημόνων σχετικά με τη βιοηθική πτυχή του θέματος.

Θεραπευτική κλωνοποίηση, μία ελπιδοφόρα προσέγγιση

Η θεραπευτική κλωνοποίηση είναι μία σύχρονη και πολλά υποσχόμενη μέθοδος, κατά την οποία τίθεται σε εφαρμογή η διαδικασία της κλωνοποίησης, αλλά αυτό γίνεται καθαρά για θεραπευτικούς και όχι για αναπαραγωγικούς σκοπούς. Συγκεκριμένα, πραγματοποιείται η δημιουργία ενός κλώνου, του οποίου όμως η ανάπτυξη φτάνει μόνο μέχρι το στάδιο μερικών κυττάρων. Οι επιστήμονες σε αυτή την περίπτωση δεν αποσκοπούν στη γέννηση ενός νέου οργανισμού-κλώνου και συνεπώς, δεν πραγματοποιείται εμφύτευση του εν λόγω εμβρύου στη μήτρα κάποιας γυναίκας.

Ο σκοπός της δημιουργίας των συγκεκριμένων εμβρύων-κλώνων είναι η λήψη από αυτά πρώιμων εμβρυϊκών κυττάρων, που ονομάζονται βλαστοκύτταρα και τα οποία έχουν τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούν σε οποιονδήποτε κυτταρικό τύπο ενός πολυκύτταρου οργανισμού (π.χ. ηπατικά, καρδιακά, μυϊκά, νευρικά κύτταρα). Η μέθοδος αυτή αποσκοπεί στη δημιουργία ιστών ή οργάνων για σκοπούς επιτυχούς μεταμόσχευσης, κατά την οποία η πιθανότητα απόρριψης του μοσχεύματος από τον οργανισμό του δέκτη θα είναι σχεδόν μηδενική. Αυτό αναμένεται να καταστεί εφικτό, διότι τα όργανα που θα χρησιμοποιούνται για τη μεταμόσχευση, θα προέρχονται από κύτταρα του κλώνου του ατόμου που πρόκειται να τα δεχτεί και επομένως, θα φέρουν πανομοιότυπο γενετικό υλικό με αυτό.

theconversation.com

Σε ορισμένες χώρες πραγματοποιούνται έρευνες γύρω από τη θεραπευτική κλωνοποίηση, αν και η εξέλιξή τους βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμα στάδια. Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η συνέχιση της έρευνας στο συγκεκριμένο αντικείμενο μελέτης θα επιτραπεί, καθώς οι εφαρμογές της θεραπευτικής κλωνοποίησης φαίνεται να ανοίγουν τον δρόμο για την εξεύρεση θεραπείας πολλών σοβαρών νοσημάτων, που μέχρι και σήμερα θεωρούνται ανίατα.

Πηγές: healthyliving.gr, tovima.gr, kathimerini.gr, reader.gr

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: tothemaonline.com