Η απόρριψη αποτελεί ένα κοινό φαινόμενο, το οποίο όλοι μας έχουμε βιώσει τουλάχιστον μια φορά στην ζωή μας. Θεωρείται φυσικό επακόλουθο για την ανθρώπινη συμπεριφορά, ιδίως αν αναλογιστούμε ότι η προσωπική μας ανέλιξη απαιτεί ρίσκα που κάποτε θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και άλλοτε θα μας φέρνουν αντιμέτωπους με την ήττα. Το ερώτημα είναι αφού πρόκειται για μια αναμενομένη και αναπόφευκτη απόρροια, γιατί τρέμουμε τόσο στην ιδέα να την αντιμετωπίσουμε;

Από πού πηγάζει η φοβία της απόρριψης;

Ο φόβος της απόρριψης αποτελεί έναν από τους πιο ενδόμυχους φόβους για τον άνθρωπο. Μπορεί το βιολογικό υπόβαθρο να εξηγεί τους μηχανισμούς και τις αιτίες που προβαίνουμε στο φοβικό επίπεδο, αλλά οι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι αυτοί που καθορίζουν την ένταση ή το αντίκτυπο που θα έχει στην ζωή μας. Συγκεκριμένα, είμαστε βιολογικά κατασκευασμένοι για να αποστρεφόμαστε τον πόνο και τείνουμε να υιοθετούμε συμπεριφορές που θα ελαχιστοποιήσουν κάθε πιθανή πληγή. Αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλος βιώνει την κατάσταση με πραγματική δυσφορία στο σώμα, που αν μπορούσαμε να την παραλληλίσουμε με κάτι ισοδύναμο θα ήταν το αίσθημα μιας κλωτσιάς.

pixabay.com

Παράλληλα, οι εξωτερικές μεταβλητές , με ιδιαίτερη έμφαση την χρονική περίοδο της παιδικής ηλικίας, μπορούν να διαφανούν ως αφετηρία για την αναζωπύρωση του φόβου. Αν κατά την διάρκεια αυτή ένα άτομο μεγάλωσε με απορριπτικούς ή ανασφαλείς δεσμούς, είναι αναμενόμενο να προσέχει πολύ περισσότερο  για τις πράξεις του, για να αποφύγει το γνώριμο αίσθημα της απόρριψης. Παρόμοιο μερίδιο ευθύνης φαίνεται να φέρουν πρώιμες τραυματικές εμπειρίες απώλειας, όπως η απουσία ενός γονέα. Αυτό συνεπάγεται με την εγκατάλειψη , την απόρριψη ή και την έλλειψη αγάπης/φροντίδας από αυτόν.

Ωστόσο, κατά την ενηλικίωση, οι καθημερινές συγκυρίες πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους, που φέρουν τα άτομα ένα βήμα πιο κοντά στην ευαλωτότητα. Παραδείγματα τέτοιων συνθηκών είναι η απώλεια εργασίας ή αποτυχία στην καριέρα, οι μη αποδοτικές συνεντεύξεις για δουλειά/ μεταπτυχιακά και τα ραντεβού που αποφέρουν αρνητική έκβαση. 

Σημάδια που  υποδηλώνουν ότι ο  φόβος της απόρριψης επηρεάζει την ζωή μας:

• Δυσκολία δημιουργίας καινούργιων γνωριμιών, από φόβο μήπως δεν γίνουμε αρεστοί.
• Αδυναμία στο να λέμε «όχι».
• Σκληρή προσπάθεια για να ευχαριστήσουμε τους άλλους.
• Κρύβουμε κάποια χαρακτηριστικά του εαυτού μας και νιώθουμε κοινωνικά απομονωμένοι.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση.
• Φόβος να εκφράσουμε την άποψη μας , λόγω πιθανής κριτικής.
• Προσπάθεια ανάμειξης με το πλήθος, από φόβο να φανούμε ξεχωριστοί ή διαφορετικοί.
• Αίσθηση κατωτερότητας και ότι δεν είμαστε ίσοι με τους υπολοίπους.
• Υπερβολική ευαισθησία στην κριτική.
• Υπερβολική επικριτική στον εαυτό μας , κατηγορώντας πάντα εμάς σε περιπτώσεις που τα πράγματα δεν λειτουργούν σωστά.
• Παραμονή σε τοξικές σχέσεις.
• Φόβος αποτυχίας και τελειομανία.

innerbonding.com

Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον φόβο της απόρριψης ;

Η αντιμετώπιση δεν μπορεί να επέλθει εύκολα με βεβιασμένες κινήσεις, αφού απαιτείται χρόνος και μεθοδικότητα. Ως πρώτο βήμα καθίσταται αναγκαία η αποδοχή της κατάστασης , με απώτερο στόχο την προσωπική ενδοσκόπηση. Έπειτα, αναμένεται η αναζήτηση και το ξεκαθάρισμα των συναισθημάτων που μας κατακλύζουν την παρούσα φάση, στρέφοντας την προσοχή μας σε ότι αξίζει πραγματικά στην ζωή. Παρόλο που η διαδικασία φαίνεται εξαιρετικά επίπονη,  μπορεί να μας διδάξει πώς να γίνουμε πιο δυνατοί και ανθεκτικοί απέναντι στις νέες προκλήσεις ενός συνεχούς μεταβαλλόμενου κόσμου. Όταν επέλθει η αυτογνωσία και κατ’ επέκτασιν η συμφιλίωση με τον εαυτό, δίνεται πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη ενός αναβαθμισμένου τρόπου σκέψης. Αυτός θα επεξεργάζεται πλέον την απόρριψη με λειτουργικότητα και θα αναπηδά τα εμπόδια προς την κατεύθυνση της αυτό-βελτίωσης.

Καταλήγοντας, η τάση μας να φοβόμαστε πιθανές απορρίψεις από διάφορες εκφάνσεις της ζωής,  μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη για την μετεξέλιξη μας ως άτομα. Ζώντας μέσα στην πλάνη ότι η επιτυχίες κρίνονται μόνο από την αποτελεσματικότητα μας για την επίτευξη συγκεκριμένων έργων, μας καταστεί δέσμιους της στασιμότητας. Κάτι που δεν συμβαδίζει με την φυσιολογική ροή της ζωής, η οποία απαιτεί γρήγορη προσαρμοστικότητα και έξυπνη διαχείριση ανερχομένων εμποδίων.

Πηγές: science.org, choosingtherapy.com, lonerwolf.com

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: squarespace-cdn.com