Η οικογένεια και τα παιδικά του χρόνια

Ο Γεώργιος Παπανικολάου είχε καταγωγή από την Κύμη Ευβοίας, όπου γεννήθηκε στις 13 Μαΐου 1883. Τα παιδικά του χρόνια κύλησαν όμορφα όντας το τρίτο τέκνο μιας ιδιαίτερα αγαπημένης και δεμένης οικογένειας. Ο πατέρας του, Νικόλαος Παπανικολάου, ήταν ένας δραστήριος άνθρωπος, ιατρός στο επάγγελμα, με έντονο ενδιαφέρον για τη συμμετοχή στα κοινά. Μάλιστα, διετέλεσε δήμαρχος Κύμης και βουλευτής Ευβοίας και Καρυστίας. Η μητέρα του, Μαρία, ήταν μια εντυπωσιακή και αξιαγάπητη γυναίκα που διακρινόταν για την πνευματική της καλλιέργεια και έχαιρε σεβασμού στην Κύμη.

Μεγαλώνοντας, ο Γεώργιος Παπανικολάου ήταν εξαιρετικά φιλομαθής και οξυδερκής, καταφέρνοντας να αποκτήσει ευρεία μόρφωση και καλλιέργεια. Ως εκ τούτου, πέραν των σχολικών μαθημάτων, ασχολήθηκε με την εκμάθηση γαλλικών, αλλά και βιολιού μιας και είχε ιδιαίτερη αγάπη στη μουσική.

bovary.gr

 Με την ολοκλήρωση της φοίτησης του στο Δημοτικό σχολείο, οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα, προκειμένου να παρακολουθήσει τις γυμνασιακές του σπουδές. Με την αποφοίτησή του, το 1898, εισήχθη στα 15 του έτη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου έλαβε το πτυχίο του μετά από έξι χρόνια, το 1904.

Το ξεκίνημα της καριέρας του και η γνωριμία με τη σύζυγό του

Το 1907 ο Γεώργιος Παπανικολάου, αφού απέρριψε την προτροπή του πατέρα του να εργαστεί ως στρατιωτικός ιατρός, έφυγε για τη Γερμανία, προκειμένου να εκπληρώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Οι λογοτεχνικές του ανησυχίες και η επιρροή της σκέψης του από μεγάλους στοχαστές, όπως ο Γκαίτε και ο Νίτσε, τον έκαναν να ζει επιθυμώντας να υπηρετήσει με αφοσίωση έναν σημαντικό σκοπό.

          Κατά το χρονικό διάστημα 1907-1910, οι ανώτερες σπουδές του έλαβαν χώρα στα Πανεπιστήμια της Ιένας, του Freiburg και του Μονάχου στο επιστημονικό πεδίο της Βιολογίας και Ζωολογίας. Ο κύκλος των σπουδών αυτών, του χάρισε πλούσια εργαστηριακή εμπειρία, ενώ στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου έλαβε και το Διδακτορικό του δίπλωμα με θέμα: «Περί των όρων της φυλετικής διαφοροποιήσεως των Δαφνιδών». Η ανάγκη του για ερευνητική προσφορά στον τομέα της Βιολογίας έγινε ο σκοπός της ζωής του και ως εκ τούτου, η επιστροφή του στην Ελλάδα συνοδεύτηκε με την έντονη απογοήτευσή του, αφού συνειδητοποίησε ότι στον τομέα της έρευνας το ελληνικό έδαφος δεν ήταν καθόλου πρόσφορο.

alphafreepress.gr

          Το 1910 γνώρισε στην Κύμη τη Μάχη Μαυρογένους, μια γυναίκα με ιδιαίτερη ευφυΐα και ευχάριστη αύρα, που τον κέρδισε αμέσως. Εκείνη, έδειξε ιδιαίτερο θαυμασμό στο πρόσωπο του και γοητεύτηκε από τη δυναμική προσωπικότητά του. Οι δυο τους ερωτεύτηκαν πολύ, όμως ο Παπανικολάου της εξήγησε πως η ζωή μαζί του θα ήταν ιδιαίτερα φιλόδοξη και απαιτητική λόγω του πάθους του για την επιστημονική έρευνα. Η Μάχη Μαυρογένους  δέχτηκε να σταθεί στο πλευρό του και οι δυο τους παντρεύτηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου 1910.

Η πορεία προς την καταξίωση

          Έπειτα από το γάμο, το ζευγάρι αναχώρησε για τη Γαλλία, όπου ο Παπανικολάου εργάστηκε στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του Μονακό, λαμβάνοντας μέρος σε μία από τις ερευνητικές αποστολές του ωκεανογραφικού σκάφους «L’ Hirodelle» του πρίγκιπα Αλβέρτου Α’. Η δουλειά αυτή του φαινόταν ανιαρή και μονότονη και, έτσι, με αφορμή το θάνατο της μητέρας του το 1911, αποφάσισε να επιστρέψει και πάλι στην Ελλάδα. Εξαιτίας της κρισιμότητας της κατάστασης στο ελληνικό έδαφος, ο Παπανικολάου επιστρατεύτηκε στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 ως έφεδρος ανθυπίατρος. Η γνωριμία και επαφή που είχε με πολλούς εθελοντές πολεμιστές από την Αμερική, τον έκαναν να συνειδητοποιήσει πως μόνο εκεί θα του δινόταν η ευκαιρία να αφιερωθεί με τις κατάλληλες συνθήκες στην επιστημονική έρευνα.

          Στις 19 Οκτωβρίου 1913, ο Γεώργιος Παπανικολάου, μαζί με τη σύζυγό του Μάχη, εγκαθίστανται στη Νέα Υόρκη. Το πρώτο χρονικό διάστημα ήταν εξαιρετικά δύσκολο και σκληρό, αφού το περιβάλλον ήταν άγνωστο και οι δυο τους αναγκάστηκαν να εργαστούν σε ευκαιριακές δουλειές που δεν ανταποκρίνονταν στα ενδιαφέροντά τους, προκειμένου να μπορέσουν να βιοποριστούν. Η υπομονή και το πείσμα του ότι θα τα καταφέρει τον οδήγησαν στην πόρτα του διάσημου γενετιστή του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Τ.Χ. Μόργκαν, ο οποίος γνώριζε και εκτιμούσε τις ικανότητες του Παπανικολάου μέσα από τις εργασίες του στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Κατόπιν μεσολάβησής του, ο Παπανικολάου προσλαμβάνεται ως βοηθός του παθολογοανατομικού τμήματος του Νοσοκομείου της Νέας Υόρκης.

be2news.gr

Ο ίδιος εργάστηκε αφοσιωμένα από το 1914 έως το 1961 στο Ιατρικό Κολέγιο του Πανεπιστημίου του Κορνέλ, όπου διακρίθηκε για τις γνώσεις, το ήθος και τις εξαιρετικές επιστημονικές του ικανότητες. Στο διάστημα αυτό εκλέχθηκε τιμητικά ως υφηγητής, έκτακτος καθηγητής και, τέλος, τακτικός καθηγητής της ανατομίας και ιστολογίας, χωρίς ωστόσο να διδάξει ποτέ, καθώς επιθυμούσε να παραμένει απερίσπαστος στο έργο της έρευνας.

Η θεμελίωση της επιστημονικής του μεθόδου

Κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων, η μελέτη του επικεντρώθηκε πειραματικά στη συλλογή κολπικού επιχρίσματος από ινδικά χοιρίδια και τα αποτελέσματα ήταν αρκετά ελπιδοφόρα. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα συνεχίστηκαν και στις πρώτες κλινικοεργαστηριακές μελέτες του, κατά τη δεκαετία του 1920, όταν μελετώντας το υλικό του διαπίστωσε πως ανάμεσα στο πλήθος των κυττάρων, υπήρχαν και κάποια κύτταρα με ανώμαλη μορφολογία που συσχετίστηκαν με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρώτη παρατήρηση καρκινικών κυττάρων στο «Woman’s Hospital» ήταν από τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες της πορείας του στην επιστημονική έρευνα. Ως εκ τούτου, η διαγνωστική αξία της κυτταρολογικής εξέτασης του κολπικού επιχρίσματος στις γυναίκες θεμελιώθηκε ως μέθοδος ασφαλούς πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και είναι ευρέως γνωστή μέχρι σήμερα στην επιστημονική κοινότητα ως «Pap test». Αξίζει να σημειωθεί πως αφανής ήρωας στην πορεία για την εκπλήρωση του σπουδαίου αυτού έργου, στάθηκε η σύζυγος του Παπανικολάου, Μάχη, η οποία εργαζόταν ως παρασκευάστρια, αλλά και καθημερινή εθελόντρια από την οποία έπαιρνε κολπικά επιχρίσματα.

          Το «Pap Test» έχει σώσει μέχρι σήμερα εκατομμύρια γυναίκες ανά τον κόσμο, αφού η εφαρμογή του επιτρέπει όχι μόνο την τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε πρώιμο ιάσιμο στάδιο, αλλά και τον εντοπισμό βλαβών των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας, οι οποίες ενδεχομένως να εκδηλωθούν μετά από πολλά χρόνια. Ως εκ τούτου, με τη συμβολή αυτής της ανώδυνης, ανέξοδης και κυρίως έγκυρης μεθόδου, από το 1941 έως σήμερα, η θνησιμότητα στις γυναίκες από αυτό το είδος καρκίνου έχει μειωθεί κατά 70%.

Η προσφορά του Γεωργίου Παπανικολάου στην επιστήμη τέθηκε προς υποψηφιότητα για το Βραβείο Νόμπελ τουλάχιστον δύο φορές, ωστόσο ο κύριος λόγος που δεν του απονεμήθηκε ήταν ότι δεν επρόκειτο για ανακάλυψη μιας νέας θεραπείας, αλλά μιας νέας διαγνωστικής μεθόδου. Ο Γεώργιος Παπανικολάου, εκτός από σπουδαίος επιστήμονας, ήταν και ένας σπουδαίος άνθρωπος με βαθιές ηθικές αξίες και ιδεώδη, αφού ο αλτρουισμός του, παρά τη σημαντικότητα της ανακάλυψής του, δεν του επέτρεψε να διεκδικήσει ποτέ οικονομικές απολαβές.

«Εγώ Θέλω να πολεμήσω εις την πρώτην γραμμήν και ή να πέσω τίμια ή να φέρω εκ των πρώτων τη σημαίαν της προόδου εις τον δρόμον του μέλλοντος». 

Και το έκανε.

Γεώργιε Παπανικολάου, σε ευχαριστούμε.

Πηγές: alphafreepress.gr, gpapanikolaou.gr, dr-pap.com, huffingtonpost.gr

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: bovary.gr