Ενώ ο πλανήτης θρηνεί καθημερινά θύματα του ιού covid-19,  κι ενώ ο αριθμός των ύποπτων κρουσμάτων που καταγράφονται μεγαλώνει, η ηθική διάσταση του προβλήματος αρχίζει επίσης να αποκτά ανησυχητικές διαστάσεις.

Η έξαρση του ιού σε όλο τον κόσμο, θα λέγαμε πως έχει προκαλέσει και ένα είδος κοινωνικού «ρατσισμού» απέναντι στα άτομα που είτε έχουν προσβληθεί, είτε παρουσιάζουν την συμπτωματολογία. Στα πλαίσια του πανικού που έχει ξεσπάσει, όλοι έχουν άποψη, όλοι χρίζονται αυτόβουλα ιατροί και κυρίως όλοι προσπαθούν να πάρουν «μέτρα» πρόληψης πολλές φορές με το να γίνουν σκληροί απέναντι στους άλλους.

Είναι κοινό μυστικό ότι ο κορωνοϊός είναι παντού. Το θέμα είναι πως το αντιμετωπίζουν όσοι έχουν προσβληθεί απ’ το μικρόβιο ή και όσοι έχουν τα συμπτώματα. Αρκετοί απ’ αυτούς επισκέπτονται αμέσως τα ιατρικά κέντρα που έχουν καθοριστεί από κάθε κράτος για να προβούν στις απαραίτητες εξετάσεις ή να μπουν σε καραντίνα. Πολλοί ήταν και οι διάσημοι οι οποίοι -για δικούς τους λόγους- έχουν αποκαλύψει δημόσια στα social τους ότι πάσχουν από τον κορωνοϊό. Για παράδειγμα ο ηθοποιός Tom Hanks ανακοίνωσε πρόσφατα πως έχει προσβληθεί από τον ιό μέσα από το Instagram του, και έδωσε μηνύματα συμπαράστασης στους followers του.

Εάν έρθουμε και στην Ελλάδα, η επίσης δημοφιλής influencer, Χριστίνα Μπόμπα, γυναίκα του Σάκη Τανιμανίδη, ακολούθησε την ίδια γραμμή, ανακοινώνοντας χθες ότι έχει κορωνοϊό.

Μέχρι εδώ όλα καλά. Τι γίνεται όμως με αυτούς που ΔΕΝ έχουν το θάρρος ή τη ψυχική δύναμη για να το κάνουν; Η έξαρση του ιού έχει οδηγήσει σε ένα έμμεσο -κάποιες φορές και άμεσο- bullying στους πάσχοντες του κορονοϊού. Πολλοί είναι λοιπόν και αυτοί που ΔΕΝ «φανερώνονται», ώστε να αποφύγουν την κοινωνική κατακραυγή, κάτι σαν λέπρα μιας άλλης εποχής. Υπάρχει δηλαδή και η μερίδα ανθρώπων που φοβάται. Όχι τον ιό τόσο, όσο την κοινωνία που τους «ταπελώνει» ως «κορωνιασμένους», ως φορείς μιας ανίατης ασθένειας, μιάσματα που πρέπει να εξολοθρευθούν. Κι αυτό φυσικά έχει αλυσιδωτές συνέπειες, πρωτίστως γιατί το «βάρος» που νιώθουν από την κοινωνική πίεση και ο πανικός που σπέρνουν τα ΜΜΕ, επιβαρύνει κι άλλο την αρρώστια τους, παρά να την ελαφρύνει. Έτσι επιλέγουν να το κρύψουν!

Σωστό ή λάθος, δεν ξέρω, σίγουρα λογικό και αναμενόμενο. Ειδικά σε μικρές κοινωνίες, το να είσαι «άρρωστος» και να σε δαχτυλοδείχνουν, δεν είναι και ό,τι καλύτερο.

Καταγράφω τα περιστατικά που άκουσα αυτές τις ημέρες που αποδεικνύουν το ρατσισμό που έχει προκληθεί, με σκοπό να προβληματιστούμε:

• Το bullying που έχει δεχθεί το πρώτο θύμα κορωνοϊού στην Κύπρο, ο ιατρός που «μόλυνε» τους υπόλοιπους. Πολλοί τον κατηγόρησαν για αμέλεια και φυσικά τον εξέθεσαν δημόσια, αγνοώντας πως τόσο καιρό έσωζε ζωές! Το διαδικτυακό bullying στα φόρτε του.
• Δασκάλα έχει διώξει από την τάξη μαθητή με άσχημο τρόπο, γιατί είχε έντονο βήχα. Ο μαθητής μετά από εξέταση αποδείχθηκε ότι είχε απλώς μια ίωση, αν και πια οι υπόλοιποι μαθητές ήδη ήταν καχύποπτοι μαζί του.
• Δασκάλα έβαζε μαθητές να κρατάνε ψηλά το τετράδιό τους για να διορθώσει την άσκηση και να μην αγγίξει το φυλλάδιο, μπας και μολυνθεί.
• Μαθητής διώχθηκε από την τάξη με καταγγελία, γιατί θεωρήθηκε θύμα του ιού και στοχοποιήθηκε από τους συμμαθητές του, που τον απέκλεισαν από τις εξόδους και του έστελναν απειλητικά μηνύματα -μεταξύ σοβαρού και αστείου- να μην εμφανιστεί μέχρι να γιατρευτεί. Τελικά, ο μαθητής μετά από εξέταση που υποβλήθηκε, έπασχε επίσης από μια απλή ίωση.  
• Διευθυντής κάλεσε την αστυνομία για να αναγκάσει καθηγήτριες που ταξίδεψαν πρόσφατα στο εξωτερικό να υποβληθούν στην εξέταση για κορωνοϊό, αφού δεν το είχαν κάνει. Εκτός απ’ το «ρεζίλεμά» τους, κατά τα άλλα οι καθηγήτριες χαίρουν άκρας υγείας τελικά.
• Σε δημόσια υπηρεσία, ένας φταρνίστηκε, και όλοι έμειναν να τον κοιτάζουν, ως εξωγήινο και άρχισαν να απομακρύνονται κραυγαλέα.
• Η υπάλληλος μιας κινητής τηλεφωνίας, έδειχνε πως καθόταν πίσω από τον πάγκο με το ζόρι και όταν την πλησίασε ένας πελάτης, τη χαιρέτισε έτσι: «Καλημέρα, μη φοβάσαι, δεν έχω κορωνοϊό».
• «Εγώ άκουσα ότι κάποια άτομα έχουν τον κορονοϊό στην Χ περιοχή, αλλά δεν το είπαν για να μην μαθευτεί».
• Πας να αγκαλιάσεις, να φιλήσεις, να κάνεις χειραψία με κάποιον και αυτός απομακρύνεται.

Και πολλά άλλα. Αρκετά απ’ αυτά μπορεί να μην ισχύουν καν, αλλά διαδίδονται. Αντιληπτό πως όλα αυτά τα περιστατικά είναι απόρροια της ανάγκης που έχει ο άνθρωπος να προστατευτεί και να προστατεύσει τα δικά του αγαπημένα πρόσωπα, αλλά είναι σημαντικό να βρούμε και έναν τρόπο να διαχειριστούμε αγάπη τους συνανθρώπους μας σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή.

Μερικοί πρακτικοί τρόποι για να σταματήσουμε το bullying:

• Το χιούμορ για τον κορωνοϊό ίσως να μην αποτελεί χιούμορ αυτή τη δεδομένη στιγμή. Ειδικά όταν έχει να κάνει και με θάνατο.
• Η επανάληψη της λέξης «κορωνοϊόσ» ίσως να μην ελαφρύνει το κλίμα, αλλά να σπείρει τον πανικό. Οπότε ας τη μειώσουμε όσο γίνεται.
• Ας μην κοιτάζουμε επίμονα κάποιον που βήχει ή φτερνίζεται μπροστά μας, κι ας απομακρυνθούμε με τρόπο από δίπλα του παρά να τον κάνουμε να νιώσει άβολα.
• Να περιορίσουμε τις άσκοπες μετακινήσεις για λιγάκι, για να αποφύγουμε και την ανάγκη μας να ρίξουμε ευθύνες σ’ αυτόν που θα φταρνιστεί δίπλα μας.
• Ας γίνουμε λίγο εχέμυθοι για λίγο. Δεν είναι ανάγκη να προωθούμε μηνύματα πανικού στο messenger και να διαδίδουμε ονόματα «κορωνιασμένων». Ας τους προστατεύσουμε, όχι να τους εκθέσουμε κι άλλο.
• Ας επιλέγουμε πιο σωστά τα μέσα ενημέρωσής μας για το πρόβλημα και τις πηγές μας, ειδικά όταν πρόκειται να υιοθετήσουμε και μέτρα ίασης ή πρόληψης του προβλήματος που προτείνονται από το εκάστοτε άρθρο. Αποφεύγουμε κυρίως τα άρθρα χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο και τους βαρύγδουπους τίτλους του στυλ «Συγκλονιστικό: Δείτε την επιστήμονα που ανακάλυψε το εμβόλιο για τον κορωνοϊό!». Μην ξεχνάτε πως πολλοί βρήκαν και την ευκαιρία να κερδοσκοπήσουν απ’ όλο αυτό. Καλύτερα, ας διαβάσουμε και κάτι άλλο, άσχετο, χιουμοριστικό, χαλαρό για να αποφορτιστούμε.
• Βάλε το «σε παρακαλώ» στο λεξιλόγιό σου. Για παράδειγμα εάν έχεις υποψία πως κάποιος είναι προσβεβλημένος απ’ τον ιό πες «Σε παρακαλώ, μπορείς να…» παρά το δολοφονικό βλέμμα και το «Φύγε απ’ εδώ, είσαι άρρωστος!».
• Διακριτικότητα. Ας ξεφύγουμε λίγο απ’ το ρόλο του γιατρού και του ντετέκτιβ και ας προσέξουμε λίγο τι λέμε, πως το λέμε, πώς και πότε ρωτούμε κάτι και σε ποιον!
• Για τέλος άφησα το πιο ανθρώπινο. Στείλε ένα μήνυμα στα αγαπημένα σου πρόσωπα που έχουν απομακρυνθεί αναίτια τις τελευταίες μέρες. Ίσως έχουν προσβληθεί και θέλουν απλώς συμπαράσταση. Μην ρωτήσεις όμως αν πάσχουν, καλύτερα δείξε τους αγάπη σου και ότι κάνε τους αντιληπτό ότι είσαι δίπλα τους, αν χρειαστούν κάτι. Κι αν χρειαστούν, να είσαι!

Η ανθρώπινη αγάπη είναι πιο δυνατή απ’ τον κορωνοϊό και κάθε άλλο εμπόδιο που θα ορθωθεί μπρος της ανθρώπινης φύσης.

Εάν δε θέλουμε να «γεννήσουμε» ξανά μια νέα Σπιναλόγκα, την αναγέννηση της εποχής του απομονωτισμού των φθισικών, εάν δε θέλουμε να ζήσουμε ξανά εμφυλιακό κλίμα μεταξύ κορονιασμένων και μη, ας λάβουμε υπόψη μας και την ηθική, ανθρώπινη διάσταση του προβλήματος, που ίσως αποτελεί και το κλειδί για την αντίστασή μας στον ιό -πέρα φυσικά και απ’ τα ιατρικά μέτρα ή τα μέτρα υγιεινής που μας υποδεικνύουν οι ειδικοί να πάρουμε-.

Το να είσαι άρρωστος δεν είναι κατακριτέο, ούτε κατακριτέο είναι που πήγες ταξίδι και αρρώστησες, ούτε που έχεις πιο αδύναμο ανοσοποιητικό από τους άλλους. Άλλωστε δεν είναι κάτι για το οποίο μπορείς να κάνεις κάτι! Ο ιός έρχεται σε σενα, όχι εσύ σ’ αυτόν! Ταπεινή μου γνώμη, το πρόβλημα θα μεγαλώσει κι άλλο κι όλοι μας αργά ή γρήγορα ίσως έρθουμε αντιμέτωποι μαζί του -αυτό λένε οι ειδικοί-. Κατακριτέο είναι όμως από την άλλη, να ασκείς ρατσισμό σε οποιονδήποτε έχεις την υποψία ότι έχει προσβληθεί, ενώ μπορείς να το χειριστείς με πιο όμορφο τρόπο. Κυρίως, γιατί δε θέλεις να είσαι στη θέση του ατόμου αυτού, αλλά πιο κυρίως γιατί μπορεί κάποια στιγμή να έρθεις ΚΑΙ εσύ στη θέση του, και δε θα ήθελες να σε αντιμετωπίζει κανένας έτσι!

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com