Η σεφταλιά (μια σεφτιαλιούδα θα την έτρωγα τώρα) φτιάχνεται από μείγμα χοιρινού κιμά και αρνίσια μπόλια (στην κυπριακή διάλεκτο πάννα). Οπότε κατλαβαίνετε ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με μεγάλη ποσότητα λίπους, κοινώς μίλλα, άρα και χοληστερόλης, αφού ανήκει στην κατηγορία των λιπιδιών.  

Το 80% της χοληστερόλης στο σώμα μας παράγεται από το συκώτι, ενώ το υπόλοιπο 20% το λαμβάνουμε μέσω των τροφίμων ζωικής προέλευσης (κρέας, γάλα, αυγά). Όμως αν τρως πολλές σεφταλιές τι γίνεται;;; Το 20% που πέρνουμε από την τροφή θα αυξηθεί και θα αναστατώσει την ισσορόπια της χοληστερόλης στο αίμα.

Ας πάρουμε όμως πρώτα το θέμα απο την αρχή;

Τι είναι και πως λειτουργεί η χοληστερόλη;

Η χοληστερόλη είναι ένα ιδιόμορφο λιπίδιο ζωτικής σημασίας με έξυπνα σχεδιασμένη δομή, η οποία την καθιστά αδιάλυτη στο νερό (δηλ. αδιάβροχη) άρα και στο αίμα. Αποτελεί σημαντικό συστατικό της κυτταρικής μεμβράνης, δηλαδή του περιβλήματος των κυττάρων τού σώματος μας, και της προσδίδει σταθερότητα, προστατεύοντας έτσι το κύτταρο.

Το γεγονός ότι τα κύτταρα γίνονται αδιάβροχα, είναι κρίσιμο για την καλή λειτουργία των νευρώνων του εγκεφάλου. Η χοληστερόλη είναι βασικό συνθετικό στοιχείο του νευρικού ιστού και γι’ αυτό το λόγο έχει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των νευρικών συνδέσμων του εγκεφάλου και στο σχηματισμό και την προστασία των νευρώνων.

Επιπλέον είναι δομικό συστατικό αρκετών ορμονών (ανδρογόνα, οιστρογόνα, κορτιζόλη κλπ) και συμβάλλει στην παραγωγή της βιταμίνης D.

Η χοληστερόλη στο αίμα, μεταφέρεται από το ένα όργανο στο άλλο χρησιμοποιώντας σαν οχήματα λιποπρωτεϊνες. Γι’αυτό χωρίζεται σε:

1. Λιποπρωτεϊνη χαμηλής πυκνότητας (LDL): η γνωστή “κακή χοληστερόλη”. Το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερόλης στο αίμα (60 – 80%) μεταφέρεται από την LDL.
2. Λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL): “καλή” χοληστερόλη, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση της LDL από το κυκλοφορικό σύστημα.
3. Λιποπρωτεΐνη πολύ χαμηλής πυκνότητας (VLDL): περιέχει τα λίπαρα που λαμβάνουμε μέσω της τροφής και αργότερα θα μετατραπούν σε τριγλυκερίδια.

Σύμφωνα με τα παραπάνω είναι κατανοητή η σπουδαιότητα και αναγκαιότητα αυτού του χημικού μορίου για την φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, αλλα και των ζώων.

Και τώρα θα διερωτάστε πως μια φυσική ουσία στο αίμα με τόσες σημαντικές βιολογικές λειτουργίες μπορεί να βλάψει τον οργανισμό. Κι όμως μπορεί όταν η περιεκτικότητα της στο αίμα διαταραχτεί.

Τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, συγκεκριμένα κακής χοληστερόλης (LDL) και παράλληλα χαμηλά επίπεδα καλής χοληστερόλης (HDL), προκαλούν βλάβες στις αρτηρίες και συνδέονται με σοβαρές καρδιοαγγειακές παθήσεις.

Πως αυξομειώνονται τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα;

Η αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα δεν προκαλείται απαραίτητα από ένα αίτιο. Η εμφάνιση ψηλής χοληστερόλης είναι κάτι το οποίο συμβαίνει σταδιακά στον οργανισμό. Εκτός από λίγες περιπτώσεις που το άτομο έχει ψηλή χοληστερόλη εκ γενετής, λόγω κληρονομικότητας.

Η διάγνωση υψηλής χοληστερόλη δεν γίνεται συμπτωματικά αλλά μόνο με ανάλυση αίματος, αφού το άτομο δεν εμφανίζει ενδεικτικά συμπτώματα.

Οι παράγοντες κινδύνου (risk factors) είναι αυτό που πρέπει να έχουμε σοβαρά υπόψιν μας, καθώς προκαθορίζει τις αλλαγές στην ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα. Πιστεύω πως αρκετοί απο τους παράγοντες ειναι γνωστοί σε όλους μας:

– Παχυσαρκία, διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και τρανς λιπαρά οξέα
– Καθιστική ζωή, έλλειψη σωματικής άσκησης
– Κάπνισμα
– Υπερκατανάλωση αλκοόλ
– Άγχος, κατάθλιψη
– Ψηλή αρτηριακή πίεση
– Διαβήτης

Ποια είναι η ακριβής επίδραση της υψηλής χοληστερόλης στο αίμα;

Αν η στάθμη της κακής είναι υψηλή και η στάθμη της καλής χοληστερόλης είναι χαμηλή, τότε αρχίζει να συσσωρεύεται στο τοίχωμα των αρτηριών σχηματίζοντας αθηρωματικές πλάκες. Αυτές οι πλάκες μεγεθύνονται σταδιακά και στενεύουν τις αρτηρίες. Ακόμη χειρότερα αν υποστούν μικροτραυματισμούς δημιουργείται θρόμβος ο οποίος μπορεί να φράξει την αρτηρία. Όταν αυτά συμβούν στις αρτηρίες της καρδιάς και του εγκεφάλου μπορεί να προκαλέσουν στηθαγχικά ενοχλήματα, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η τιμή της ολικής χοληστερόλης στο αίμα (=HDL+ LDL+ 20% των τριγλυκεριδίων) δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200 mg/dL. Εάν η τιμή κυμένεται από 200 μεχρι 239 mg/dL θεωρείται οριακά υψηλή, ενώ υψηλή κρίνεται η τιμή ειναι πάνω από 240 mg/dL.

Θεραπεία και πρόληψη

Στις περιπτώσεις που η χοληστερόλη είναι οριακά ψηλή η φαρμακευτική αγωγή έρχεται σε δεύτερη μοίρα, Προτεραιότητα έχει η αλλαγή στον τρόπο ζωής και ειδικότερα όταν πρόκειται για νεαρά άτομα. Αν όμως είναι πολύ ψηλή, δηλαδή πάνω απο 240 mg/dL, τότε η χορήγηση φαρμάκων είναι απαραίτητη (ειδικότερα σε άτομα 50 ετών και πάνω), σε συνδυασμό πάντα με την αλλαγή του lifestyle.

Πως μπορείτε να τροποποιήσετε την διατροφή σας:

– Μακριά απο τις σεφταλιές όσο κι αν σας φλερτάρουν
– Κατανάλωση λίγων λιπαρών γαλακτοκομικών (1 ποτήρι γάλα ή 1 τεμάχιο γιαούρτι ή 30 γραμμάρια τυρί όχι κίτρινο την ημέρα).
– Αποφυγή φυτικών πολυακόρεστων λαδιών γιατί μειώνουν την HDL. Ελαιόλαδο μόνο 2 κουταλιές της σούπας την ημέρα.
– Μικρή κατανάλωση κρέατος και συχνή διατροφή με όσπρια (τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα), ψάρια, πουλερικά, φρούτα και λαχανικά (5 μερίδες σε καθημερινή βάση)
– Αποφυγή πολυθερμιδικής δίαιτας και κεκορεσμένων λιπαρών (τηγανισμένο λάδι, μαργαρίνες) γιατί αυξάνουν την LDL.

Συμπέρασμα; Η χοληστερόλη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “σιωπηλός εχθρός” του οργανισμού μας και κολλητή φίλη της σεφταλιάς και συγγενών (σούβλα, κοκορέτσι, λουκάνικα κλπ). Επιτίθεται όμως μόνο όταν η αρμονία με την οποία κυκλοφορεί και λειτουργεί στο αίμα αποσταθεροποιηθεί. Και αυτό φυσικά οφείλεται ως επι το πλείστον σε μας και στις συνήθειες μας!

Υ.Γ. Ναι αγαπώ τις σεφταλιές 😉

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: narayanahealth.org