Ανά το παγκόσμιο χιλιάδες παιδιά προσηλυτίζονται από πολύ μικρή ηλικία και εκμεταλλεύονται με διάφορους τρόπους από στρατιωτικές κυβερνητικές δυνάμεις και ομάδες αντιπολίτευσης. Η στρατιωτική εκπαίδευση που τους παρέχεται, καθώς και οι ένοπλες μάχες στις οποίες λαμβάνουν μέρος σκοτώνουν όλη την παιδικότητα και αθωότητα που έχουν στην ψυχούλα τους. Και ενώ σε ένα μεγάλο βαθμό το πρόβλημα άφορα παιδιά από τρίτες χώρες, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι και ανήλικα παιδιά σε δυτικές χώρες έρχονται αντιμέτωπα με το εν λόγω ζήτημα.

Ιστορικά η στρατιωτική εκμετάλλευση παιδιών δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού στον Α’ και Β’ παγκόσμιο, δεκάδες χιλιάδες ήταν τα ανήλικα παιδιά που είχαν ενταχθεί στον στρατό. Παρόλο που μετά από την δεκαετία του 1970 έχουν τεθεί σε ισχύ διεθνείς συμβάσεις με σκοπό να περιορίσουν τη συμμετοχή των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις, δυστυχώς ακόμα και σήμερα η ενεργή συμμέτοχη ανηλίκων σε στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι ευρέως δεδομένη.

Το νομικό πλαίσιο δεν προστατεύει τα παιδιά ούτε καν στον δυτικό κόσμο, αφού σε χώρες όπως η ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, η στρατολόγηση έφηβων μεταξύ 15 – 18 είναι νόμιμη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, που επιτρέπει τη στρατολόγηση από ηλικία 15 χρόνων. Η κατάσταση είναι κατά πολύ χειρότερη σε τρίτες χώρες, όπου για κάποια παιδιά η στρατολόγηση αποτελεί μονόδρομο. Ορφανά, παιδιά από πολύτεκνες και φτωχές οικογένειες βλέπουν την ένταξη τους σε στρατιωτικές ομάδες σαν μια σωτήρια λέμβο, σαν μια ευκαιρία για να αυξήσουν της πιθανότητες επιβίωσης τους αφού τους εξασφαλίζεται στέγη και σίτιση. Πολλά όμως είναι και τα παιδιά που απήχθησαν ή στρατολογήθηκαν με την βία, κάτι που αποτελεί κοινή πραχτική κυρίως σε αφρικανικές χώρες.

Υπάρχουν 3 κύριες μορφές στρατιωτική εκμετάλλευση παιδιών (α) όταν τα παιδιά λάβουν άμεσα μέρος στις εχθροπραξίες και πολεμούν στις πρώτες γραμμές σε ένοπλες συγκρούσεις, και συμμετάσχουν σε αποστολές αυτοκτονίας (β) όταν χρησιμοποιούνται σε υποστηρικτικούς ρόλους και ενεργούν ως μια μορφή προπαγάνδας ως κατάσκοποι, αγγελιοφόροι ή επιφυλακές, και γίνονται ανθρώπινες ασπίδες και (γ) όταν αιχμαλωτίζονται σε κυκλώματα σεξουαλικής δουλείας και κακοποιούνται και εκμεταλλεύονται σεξουαλικά – κάτι που συμβαίνει τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια -.

medium.com

Τα παιδιά είναι ένας εύκολος στόχος για στρατιωτική εκμετάλλευση αφού εύκολα τους ασκείται επιρροή από το περιβάλλον τους. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι για πολλά από αυτά τα παιδιά τα οποία επιστρατευτήκαν από μικρή ηλικία, τα όπλα και το αίμα αποτελούν την κανονικότητα τους, και μερικά ξεκινούν να λαμβάνουν στρατιωτική εκπαίδευση από την ηλικία των 5. Από μια τόσο τρυφερή ηλικία μαθαίνουν να μισούν, να σκοτώνουν, να καταστρέφουν, να επιβιώνουν ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες. Είναι λοιπόν εύκολο κάνεις να καταλάβει πως αυτά τα παιδιά γίνονται αδίστακτοι μαχητές και φανατικοί εθνικιστές.

Οι συνθήκες διαβίωσης τον επιστρατευμένων παιδιών – ειδικότερα στις τριτοκοσμικές χωρες- απέχουν κατά πολύ από αυτό που εμείς θεωρούμε ανθρώπινο. Συχνά δεν υπάρχει πρόσβαση σε θρεπτικό και αρκετό φαγητό, καθαρό νερό και ιατροφαρκαμευτικη φροντίδα, ενώ πολλά παιδιά κακοποιούνται σωματικά, σεξουαλικά και ψυχολογικά. Πολλά παιδιά στα οποία τους ασκείται σεξουαλική κακοποίηση συχνά κολλάνε ΣΜΝ. Είναι επίσης συχνό φαινόμενο στα παιδιά να χορηγούνται αλκοόλ και ναρκωτικές ουσίες, έτσι ώστε να ξεπεράσουν τους ενδοιασμούς τους και να χάσουν την επαφή τους με την πραγματικότητα. Έτσι πράττουν χωρίς αντίσταση, και χωρίς να έχουν συνείδηση του τι ακριβώς κάνουν.

Μαρτυρία έφηβου αιχμαλώτου και θύματος στρατιωτικής βίας:
«Ένας έφηβος προσπάθησε να ξεφύγει. Τον έπιασαν, του έδεσαν τα χέρια και μετά εμείς, οι υπόλοιποι εννέα αιχμάλωτοι, έπρεπε να τον σκοτώσουμε με ένα μπαστούνι. Εγώ αισθάνθηκα πολύ άσχημα. Ήξερα το παιδί από παλιά, ήμασταν από το ίδιο χωριό. Με απείλησαν πως θα με σκοτώσουν αν δεν συμμετείχα στην εκτέλεση. Μετά μας ανάγκασαν να αλείψουμε τα χέρια μας με το αίμα του. Μας είπαν πως έτσι δεν θα φοβόμασταν πλέον το θάνατο».

Τα τραύματα που αφήνει η στρατιωτική εκμετάλλευση στην παιδική ψυχή είναι τεράστια και ανεξίτηλα. Άτομα που καταφέρνουν να επιβιώσουν και να ξεφύγουν πάσχουν από διάφορα σύνδρομα, χρόνιες ψυχιατρικές ασθενείς και εξαρτήσεις. Τους είναι δύσκολο να προσαρμοστούν σε ένα υγιές κοινωνικό πλαίσιο και να αναπτύξουν ανθρωπινές σχέσεις, και ως επακόλουθο περιθωριοποιούνται. Επίσης τα περισσότερα παιδιά δεν έχουν λάβει επαρκή παιδεία και δεν έχουν αναπτύξει δεξιότητες που μπορεί να τους φανούν χρήσιμες στην αγορά εργασίας, έχοντας έτσι λιγοστές πιθανότητες εργοδότησης.

Η στρατιωτική βία αποτελεί ένα αποτρόπαιο έγκλημα που καταπατά τα παιδικά δικαιώματα, καταστρέφει παιδικές ψυχές , και καταδικάζει την ζωές τον θυμάτων. Τα τελευταία χρόνια αρκετοί φορείς έχουν προσπαθήσει να βελτιώσουν την κατάσταση, δυστυχώς χωρίς το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ας ελπίσουμε ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα περιοριστούν όλες οι μορφές παιδικής κακοποίησης, αν και γνωρίζουμε καλά πως μια τέτοια ευχή παραείναι ρομαντική.

***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com

***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: unicef.org