Η λογική πλάνη είναι ένα ψεγάδι στη δομή ενός παραγωγικού επιχειρήματος, το οποίο καθιστά το επιχείρημα άκυρο. Στην ουσία οι λογικές πλάνες είναι αβάσιμες δηλώσεις που συχνά παραδίδονται με μια πεποίθηση που τους κάνει να ακούγονται σαν να είναι αποδεδειγμένα γεγονότα. Όποια και αν είναι η προέλευσή τους, οι πλάνες μπορούν να αναλάβουν μια ιδιαίτερη δική τους ζωή όταν διαδίδονται στα μέσα ενημέρωσης και γίνονται μέρος εθνικού πιστώματος. Ορισμένες από τις πιο κοινές λογικές πλάνες είναι οι εξής:
1.Ψευδές δίλημμα
Στο ψευδοδίλλημα, το άτομο που επιχειρηματολογεί, θέτει την κατάσταση με τέτοιο τρόπο που είναι σαν να υπάρχουν μόνο δύο επιλογές. Το άτομο απορρίπτει μία από τις δύο επιλογές, ώστε να φαίνεται ότι υπάρχει μόνο μία: αυτή που θέλει πρωτίστως να επιλέξουμε. Πρόκειται για μία υπεραπλούστευση που απλώς μειώνει τις πιθανές εναλλακτικές σε μία δυαδική αντιπαράθεση. Είναι το ψευδοδίλλημα, το οποίο παρουσιάζει ένα σκεπτικό τύπου μαύρο-άσπρο, όταν υπάρχουν πολλές αποχρώσεις του γκρι. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: Αν δεν είσαι πρώτος, τότε είσαι τελευταίος.
antikleidi.com
2.Βεβιασμένη Γενίκευση
Όταν εξάγεται ένα γενικό συμπέρασμα για μια ολόκληρη ομάδα το οποίο, ωστόσο, βασίζεται σε ανεπαρκή αποδεικτικά στοιχεία, λιγοστές ενδείξεις και συνήθως είμαστε επηρεασμένοι από στερεότυπα. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: Τουρίστας στην Ελλάδα υπερχρεώνεται από έναν εστιάτορα σε τουριστικό μέρος και συμπεραίνει ότι όλοι οι Έλληνες είναι κλέφτες.
3.Μέχρις Ναυτίας (Εμετού)
Χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάτι που συνεχίζεται μέχρις ναυτίας. Το κατ’ επανάληψη επιχείρημα είναι η νόθα απόδειξη ενός ισχυρισμού μέσω συνεχούς επανάληψής του, συνήθως από πολλά διαφορετικά άτομα. Στην ακραία μορφή του πρόκειται για την πλύση εγκεφάλου.
4.Ειδική Έκκληση
Είναι η λογική πλάνη κατά την οποία ένας κανόνας δεν εφαρμόζεται σε μία περίπτωση λόγω ενός άσχετου χαρακτηριστικού. Χρησιμοποιείται συχνά για την αποφυγή ηθικών κανόνων από άτομα και, όταν εφαρμόζεται επιλεκτικά, θεωρείται συμπεριφορικά ως υποκρισία. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: Οι πολίτες πρέπει να υφίστανται τις ανάλογες ποινές εάν παραβούν τον Κ.Ο.Κ. Οι πολιτικοί, όμως, είναι γνωστά άτομα, και δεν πρέπει να υποχρεώνονται να πληρώνουν πρόστιμα. Εδώ αγνοείται ότι η διασημότητα των πολιτικών δεν επηρεάζει το γεγονός ότι είναι πολίτες, άρα ότι και σε αυτούς πρέπει να εφαρμόζεται ο νόμος.
iatronet.gr
5.Επίκληση στον Φόβο
Η πλάνη αυτού του τύπου στηρίζεται στον φόβο των ανθρώπων. Συγκεκριμένα, παρουσιάζει ένα τρομακτικό μέλλον ως απόρροια μίας απόφασης που λαμβάνεται σήμερα. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: Η υποψήφια Α δεν ξέρει από εξωτερική πολιτική. Αν την ψηφίσετε, θα μας επιτεθούν τρομοκράτες.
6.Η Πλάνη του Τζογαδόρου
Η εσφαλμένη αντίληψη ότι ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να επηρεαστεί από προηγούμενα τυχαία γεγονότα. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: Αν ένα κέρμα ριχτεί επανειλημμένα και έρχεται «γράμματα» περισσότερες φορές από αυτές που αναμένονται, τότε ένας παίκτης μπορεί λανθασμένα να πιστέψει ότι σε μελλοντικές ρίψεις του νομίσματος το «κεφάλι» είναι πιο πιθανό να έρθει. Αυτή η προσδοκία είναι λανθασμένη. Το αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενων ρίψεων είναι στατιστικά ανεξάρτητο, δηλαδή η πιθανότητα να έρθει «κεφάλι» ή «γράμματα» είναι 50% σε κάθε ρίψη.
7.Το Κουτί της Πανδώρας
Η υπόθεση ότι ένα προτεινόμενο βήμα θα ξεκινήσει μία ανεξέλεγκτη αλυσίδα ανεπιθύμητων γεγονότων. Το άτομο επιχειρηματολογεί ότι θα συμβεί μία αλυσιδωτή αντίδραση γεγονότων που θα καταλήξουν σε κάποια φρικτή συνέπεια, αλλά δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για την υπόθεση αυτή. Αυτός ο τύπος επιχειρημάτων χρησιμοποιείται μερικές φορές ως μια μορφή τρόμου κατά την οποία οι πιθανές συνέπειες μιας δεδομένης ενέργειας είναι υπερβολικές σε μια προσπάθεια να τρομάξουν το κοινό. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: Δεν νομίζω ότι είναι καλή ιδέα να μειώσουμε την ηλικία κατανάλωσης αλκοόλ. Το επόμενο πράγμα που ξέρουμε ότι θα γίνει είναι ότι τα παιδιά θα οδηγούν στα δέκα και θα ψηφίζουν στα δεκαπέντε. Αφήστε τα παιδιά να είναι παιδιά και οι ενήλικες να είναι ενήλικες.
Πηγή:
wikipedia.org
***Απαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση του άρθρου σε άλλα sites χωρίς τη συγκατάθεση του beezdom.com
***Πηγή φωτογραφίας εξωφύλλου: georgizhekov.com
What do you think?
Show comments / Leave a comment